BROADCASTS.com

b'"O mi\\u0142o\\u015bci do \\u017cycia" - Erich Fromm

Erich Fromm - niemiecki filozof, socjolog, psycholog i psychoanalityk[ pochodzenia \\u017cydowskiego.

Cytaty z ksi\\u0105\\u017cki, o kt\\xf3rych m\\xf3wi\\u0119 w odcinku:

Jest to bardzo dziwne w naszej kulturze: robimy wszystko, aby czas ocali\\u0107, oszcz\\u0119dzi\\u0107, a gdy ju\\u017c go ocalili\\u015bmy lub zaoszcz\\u0119dzili\\u015bmy, zabijamy go, poniewa\\u017c nie wiemy, co z nim pocz\\u0105\\u0107.

Rado\\u015b\\u0107 dzia\\u0142ania - bycie aktywnym mo\\u017ce nie\\u015b\\u0107 ze sob\\u0105 rado\\u015b\\u0107 wynikaj\\u0105c\\u0105 z czerpania przyjemno\\u015bci ze swego dzia\\u0142ania, i nie dlatego, \\u017ce cz\\u0142owiek potrzebuje tego czy owego, tylko, \\u017ce sam akt tworzenia, prezentowania swoich zdolno\\u015bci sprawia rado\\u015b\\u0107.

Prawdziwa rado\\u015b\\u0107 wynika z prawdziwej aktywno\\u015bci, a prawdziwa aktywno\\u015b\\u0107 jest przejawem, rozwijaniem ludzkich zdolno\\u015bci.

Ludzie zawsze mieli potrzeby: chcieli je\\u015b\\u0107 i pi\\u0107, mieszka\\u0107 w pi\\u0119knych domach itd. Ale je\\u015bli si\\u0119 dzi\\u015b pa\\u0144stwo rozgl\\u0105dniecie wok\\xf3\\u0142 siebie to zauwa\\u017cycie rosn\\u0105ce znaczenie reklamy i opakowania. Pragnienia ludzie nie wyp\\u0142ywaj\\u0105 prawie ju\\u017c z nich samych, tylko s\\u0105 rozbudzane i sterowane z zewn\\u0105trz. Tak\\u017ce kto\\u015b, komu dobrze si\\u0119 powodzi, wydaje si\\u0119 sobie ubogi w obliczu masy asortymentu, kt\\xf3rego powinien potrzebowa\\u0107.

Nasz czas wolny jest przewa\\u017cnie tylko por\\u0105 lenistwa. Ch\\u0119tnie daje on nam iluzj\\u0119 w\\u0142adzy, poprzez to, \\u017ce naciskaj\\u0105c przycisk w telewizorze, sprowadzamy sobie \\u015bwiat do domu lub wsiadamy w auto i sto koni mechanicznych motoru mylimy z potencj\\u0105. Cz\\u0142owiek prawdziwy czas wolny ma w takiej mierze, w jakiej zaspokaja potrzeby zakorzenione w nim i prowadz\\u0105ce do rozwoju jego aktywno\\u015bci. Dlatego praca musi przesta\\u0107 by\\u0107 nudna i monotonna. Problem organizacji pracy brzmi: Jak mo\\u017cna uczyni\\u0107 prac\\u0119 ciekaw\\u0105, zajmuj\\u0105c\\u0105, \\u017cyw\\u0105?

Raczej ka\\u017cdy z osobna powinien spr\\xf3bowa\\u0107 dokona\\u0107 dla siebie podsumowania z przemy\\u015bleniem takiej kwestii: \\u201e\\u017byjesz tylko przez kr\\xf3tki czas - kim jeste\\u015b i czego w\\u0142a\\u015bciwie pragniesz?\\u201d.

Wielu ludzi by\\u0142oby zdolnych do dzia\\u0142a\\u0144 tw\\xf3rczych, ale w ci\\u0105gu dnia tak bardzo znajduj\\u0105 si\\u0119 pod presj\\u0105 spo\\u0142eczn\\u0105 - pod presj\\u0105 tego co \\u201etrzeba\\u201d, \\u017ce nie maj\\u0105 odwagi by by\\u0107 sob\\u0105 i by samemu co\\u015b stworzy\\u0107.

\\u017bycie jest bezwarto\\u015bciowe, je\\u015bli kto\\u015b chce zarabia\\u0107 tylko na chleb, \\u017cycie musi mie\\u0107 tak\\u017ce jaki\\u015b sens, \\u017cycie musi s\\u0142u\\u017cy\\u0107 rozwojowi cz\\u0142owieka.

Wi\\u0119kszo\\u015b\\u0107 ludzi nie jest gotowa do zmian. Chc\\u0105 tylko sobie udowodni\\u0107, \\u017ce nie potrzebuj\\u0105 zmiany. Zmieni\\u0107 powinni si\\u0119 inni. W zasadzie mo\\u017cna bez przesady stwierdzi\\u0107, \\u017ce du\\u017ca cz\\u0119\\u015b\\u0107 naszej energii jest po\\u017cytkowana na wypieranie i stawianie oporu, gdy kto\\u015b naruszy to co wyparte. Jest to oczywi\\u015bcie ogromne marnotrastwo energii, kt\\xf3re utrudnia wielu ludziom skierowanie swoich zasob\\xf3w i umiej\\u0119tno\\u015bci na po\\u017cyteczne cele.

Ten kto boi si\\u0119 wysi\\u0142ku lub cho\\u0107by nawet frustracji czy cierpienia, ten nic nigdy nie osi\\u0105gnie.

W coraz wi\\u0119kszym stopniu czynimy to co ma jaki\\u015b cel, co ko\\u0144czy si\\u0119 jakim\\u015b skutkiem. Chodzi o pieni\\u0105dze, s\\u0142aw\\u0119, czy te\\u017c nasz\\u0105 w\\u0119dr\\xf3wk\\u0119 po szczeblach drabiny spo\\u0142ecznej. Niemal nie robimy ju\\u017c rzeczy, kt\\xf3re pozbawione s\\u0105 celu. Cz\\u0142owiek zapomnia\\u0142, \\u017ce takie dzia\\u0142anie jest mo\\u017cliwe i \\u017ce nale\\u017ca\\u0142oby go sobie \\u017cyczy\\u0107 i \\u017ce przede wszystkim jest to dzia\\u0142anie pi\\u0119kne. Najpi\\u0119kniejsz\\u0105 rzecz\\u0105 w \\u017cyciu jest wyra\\u017canie swoich w\\u0142asnych si\\u0142, i to nie po to, by spe\\u0142ni\\u0107 jaki\\u015b cel, ale dla samego aktu wyra\\u017cania.

Nie da si\\u0119 przeprowadzi\\u0107 powa\\u017cnej rozmowy w taki spos\\xf3b, aby obie strony co\\u015b nie prze\\u017cy\\u0142y albo aby co\\u015b si\\u0119 nie zmieni\\u0142o w obu tych osobach. Je\\u017celi dwie osoby rozmawiaj\\u0105 ze sob\\u0105 i \\u017cadna z nich po rozmowie nie jest inna, to znaczy, \\u017ce rozmowy nie by\\u0142o. Wszystko, do czego dosz\\u0142o mi\\u0119dzy nimi to by\\u0142a zaledwie wymiana s\\u0142\\xf3w.

Struktura m\\xf3zgu pozwala cz\\u0142owiekowi na co\\u015b bardzo wyj\\u0105tkowego. Pozwala nam okre\\u015bli\\u0107 cele i powodowa\\u0107 by jego nami\\u0119tno\\u015bci s\\u0142u\\u017cy\\u0142y tym celom. Ten, kto kroczy tak\\u0105 drog\\u0105, ten uczy si\\u0119 sprzeciwu, nie tylko wobec wielkiej tyranii, jak to by\\u0142o w przypadku Hitlera, ale tak\\u017ce \\u201edrobnych tyranii\\u201d, tyranii pe\\u0142zaj\\u0105cych, biurokratyzacji, wyobcowania w codziennym \\u017cyciu. Dzisiaj ten sprzeciw jest du\\u017co trudniejszy ni\\u017c kiedykolwiek wcze\\u015bniej, poniewa\\u017c ta drobna tyrania jest wytwarzana przez ca\\u0142\\u0105 struktur\\u0119 spo\\u0142eczn\\u0105, w kt\\xf3rej cz\\u0142owiek w coraz wi\\u0119kszym stopniu staje si\\u0119 numerem, trybikiem, niewielkim statyst\\u0105 w biurokratycznej konstytucji, w kt\\xf3rej nie ponosi \\u017cadnej odpowiedzialno\\u015bci, w kt\\xf3rej nie podejmuje \\u017cadnych decyzji, w kt\\xf3rej, og\\xf3lnie bior\\u0105c, robi tylko to, co zleci mu biurokratyczna maszyna, i w kt\\xf3rej coraz mniej sam my\\u015bli, sam czuje i sam kszta\\u0142tuje.

Poniewa\\u017c cz\\u0142owiek jest wyposa\\u017cony w rozum, mo\\u017ce krytycznie analizowa\\u0107 swoje do\\u015bwiadczenie i rozpoznawa\\u0107 co s\\u0142u\\u017cy jego rozwojowi, a co ten rozw\\xf3j hamuje. Cz\\u0142owiek d\\u0105\\u017cy do mo\\u017cliwie harmonijnego rozwoju wszystkich swoich duchowych i cielesnych si\\u0142 w celu uzyskania najlepszego mo\\u017cliwie stanu. Przeciwie\\u0144stwem takiego optymalnego stanu jest przygn\\u0119bienie i depresja, jak to przedstawi\\u0142 Spinoza. Wed\\u0142ug niego rado\\u015b\\u0107 jest wytworem rozumu, a depresja i przygn\\u0119bienie skutkiem niew\\u0142a\\u015bciwego sposobu \\u017cycia.'