BROADCASTS.com

Necmeddîn-i Dâye’nin yaşadığı dönem, Büyük Selçuklu Devleti’nin zayıflayıp yıkıldığı yıllara rastlar (1177–1256). Göç edip Anadolu’ya gelinceye kadar doğduğu topraklarda hüküm süren Hârizmşahlar, kudret ve kuvvetiyle sınırları Hârizm bölgesinden taşarak Türkistan, Mâverâünnehir ve Horasan bölgeleri, doğuda Çin sınırlarına, güneyde Hindistan’a, batıda ise Irak ve Acem bölgelerine ulaşmış ikbal devrini yaşayan bir devletti. Bu dönem, Hârizmşahlar için sadece siyasi olarak değil, aynı zamanda ilim ve kültür faaliyetlerinin zirvede bulunduğu, büyük ilim adamları ve eserlerin ortaya çıktığı bir devredir. Bu dönem, tasavvuf tarihi açısından da parlak bir devre işaret eder. Zira tasavvuf bu dönemde tekkesi, zaviyesi, edep ve erkânı, şeyh ve mürîd münasebetiyle tarikatlar şeklinde müesseseleşmiş, daha sonraki asırlarda dal, budak ve yapraklarıyla İslam dünyasını derinden etkileyecek olan Kâdiriyye, Rıfâiyye, Yeseviyye, Sühreverdiyye, Bedeviyye, Şâziliyye, Mevleviyye, Ekberiyye ve Kübreviyye gibi tarikatların ilk tohumları bu dönemde atılmıştır.