Ack Dergi: Ara Guler'le bir Kayt

Published: Oct. 18, 2018, 12:16 p.m.

b"\\xd6l\\xfcm\\xfcn\\xfcn ard\\u0131ndan Ara G\\xfcler'le \\u0130stanbul'un Dinliyorum kitab\\u0131 vesilesi ile 2010 y\\u0131l\\u0131 Temmuz'un A\\xe7\\u0131k Radyo Harbiye st\\xfcdyolar\\u0131nda Eraslan Sa\\u011flam'\\u0131n ger\\xe7ekle\\u015ftirdi\\u011fi s\\xf6yle\\u015fiyi ar\\u015fivden \\xe7\\u0131kar\\u0131p, sunuyoruz.\\xa0 \\n\\nG\\xfcler\\u2019in fotomuhabirli\\u011fini, mesleki ilkelerini, \\xe7a\\u011fda\\u015f foto\\u011fraf\\xe7\\u0131l\\u0131k hakk\\u0131ndaki g\\xf6r\\xfc\\u015flerini payla\\u015ft\\u0131\\u011f\\u0131 s\\xf6yle\\u015fi ve Ara G\\xfclerce foto\\u011fraf \\xf6\\u011f\\xfctleri ile sona eriyor.\\xa0 \\n\\nS\\xf6yle\\u015fiyi ister ses kayd\\u0131ndan dinleyebilir, isterseniz de a\\u015fa\\u011f\\u0131daki yaz\\u0131l\\u0131 d\\xf6k\\xfcm\\xfcnden okuyabilirsiniz.\\n\\n**\\n\\nEraslan Sa\\u011flam: 94.9 A\\xe7\\u0131k Radyo A\\xe7\\u0131k Dergi program\\u0131 devam ediyor, benim i\\xe7in son derece heyecan verici ve biraz da tela\\u015fl\\u0131 bir s\\xf6yle\\u015fi var \\u015fu anda. \\xc7\\xfcnk\\xfc konu\\u011fumuz Ara G\\xfcler, ho\\u015f geldiniz!\\n\\nAra G\\xfcler: Merhabalar. \\n\\nES: Hakikaten benim i\\xe7in son derece zor ve demin de s\\xf6yledi\\u011fim gibi heyecan verici sizi burada a\\u011f\\u0131rl\\u0131yor olmak. Sizi \\u2018\\u0130stanbul\\u2019u dinliyorum\\u2019 kitab\\u0131yla ilgili olarak a\\u011f\\u0131rl\\u0131yoruz burada; 1950-2010 aras\\u0131 \\xe7ekti\\u011finiz foto\\u011fraflardan olu\\u015fan bir kitap yay\\u0131nland\\u0131, bununla ilgili a\\u011f\\u0131rl\\u0131yoruz. Benim \\xe7ok merak etti\\u011fim bir \\u015fey var; ilk foto\\u011fraf \\xe7ekti\\u011finiz an\\u0131 hat\\u0131rl\\u0131yor musunuz?\\n\\nAG: \\u0130lk foto\\u011fraf \\xe7ekti\\u011fim an\\u0131 hat\\u0131rl\\u0131yorum ama onlar m\\xfchim \\u015feyler de\\u011fildi \\xe7\\xfcnk\\xfc insanlar\\u0131n evinde herkesin her zaman bir foto\\u011fraf makinesi vard\\u0131. Hani zaten bu foto\\u011fraf makinesi ile \\xe7ekilenler de foto\\u011fraflar say\\u0131lmaz, bunlar hat\\u0131ra say\\u0131l\\u0131r, b\\xf6yle resimler zaten \\xe7ekiliyordu. Yaln\\u0131z ba\\u015fka bir \\u015fey var, herkes zannediyor ki benim foto\\u011fraf ile ba\\u015flad\\u0131, halbuki ben sinema ile ba\\u015flad\\u0131m. \\xc7\\xfcnk\\xfc ben sinema st\\xfcdyolar\\u0131nda \\xe7al\\u0131\\u015ft\\u0131m yazlar\\u0131 filan, ondan sonra Muhsin Ertu\\u011frul\\u2019un tiyatro kurslar\\u0131na filan devam ediyordum. Yani ben a\\u015fa\\u011f\\u0131 yukar\\u0131 tiyatronun i\\xe7inde b\\xfcy\\xfcd\\xfcm, tiyatroyu hep arka sahneden, yani kulisten seyreden adam olmak isterdim. Hayat\\u0131mda da hem piyes yazar\\u0131 olmak isterdim yahut da rejis\\xf6r olmak isterdim, hep b\\xf6yle fikirlerim vard\\u0131. Sonra ben \\xe7ok iyi hikaye yazard\\u0131m o zamanlar, bilmem bilir misin?\\n\\nES: Hay\\u0131r bilmiyorum.\\n\\nAG: Bilmiyorsun i\\u015fte, yani hi\\xe7 o d\\xfc\\u015f\\xfcnd\\xfc\\u011f\\xfcn foto\\u011fraf\\xe7\\u0131 de\\u011filim ben bir kere! Asl\\u0131nda \\u015fu anda bile de\\u011filim, foto\\u011fraf\\xe7\\u0131 da hi\\xe7 olmad\\u0131m, ben bir gazeteciyim, foto muhabiriyim. Bize hep \\u2018foto muhabiri\\u2019 derler, biz ya\\u015fad\\u0131\\u011f\\u0131m\\u0131z devri g\\xf6rsel olarak kaydeden adamlar\\u0131z. \\u015eimdi foto\\u011fraf\\xe7\\u0131n\\u0131n b\\xf6yle bir endi\\u015fesi yoktur, foto\\u011fraf\\xe7\\u0131 ho\\u015funa giden \\u015feyi \\xe7eker, onu da gider sergi a\\xe7ar falan, g\\xf6sterir, fiyaka yapar \\u2018ah ne g\\xfczel!\\u2019 filan anlad\\u0131n m\\u0131? Halbuki bizim i\\u015fimiz bir vazifedir, o da bu ya\\u015fad\\u0131\\u011f\\u0131m asr\\u0131n kayd\\u0131n\\u0131 g\\xf6rsel olarak tutmakt\\u0131r. B\\xfct\\xfcn bunlar o kadar m\\xfchim \\u015feylerdir ki ileride, sen \\u015fimdi bir televizyon ve g\\xf6rsel sanat \\u015feyi oldu\\u011funa g\\xf6re yani \\xf6yle yani art\\u0131k her\\u015feyi de \\xf6\\u011frenece\\u011fiz, bizden sonraki b\\xfct\\xfcn nesiller bunlara bakarak \\xf6\\u011frenecek, nas\\u0131l \\u015fimdi mesela o Yahudilerin katliam\\u0131n\\u0131 o d\\xf6nem filmlerden falan g\\xf6r\\xfcyoruz, vs. b\\xfct\\xfcn ilerlemelerin e\\u011fer bir g\\xf6rsel kayd\\u0131 yoksa onlar yar\\u0131m kal\\u0131yor asl\\u0131nda. \\xd6yle de\\u011fil mi?\\n\\nES: Evet evet. \\n\\nAG: Atom bombas\\u0131n\\u0131n patlay\\u0131\\u015f\\u0131n\\u0131 e\\u011fer havadan \\xe7ekmeselerdi veya o koskocaman global bilmem nesinin verdi\\u011fi etkiyi tarif edebilir misiniz? \\n\\nES: M\\xfcmk\\xfcn de\\u011fil g\\xf6rmesek.\\n\\nAG: Ancak onun b\\xfcy\\xfckl\\xfc\\u011f\\xfc hakk\\u0131nda, bilmem neler hakk\\u0131nda o zaman fikri olacak. Mesela ben sana s\\xf6ylerim, bug\\xfcnk\\xfc mitingde 5 bin ki\\u015fi vard\\u0131. \\u015eimdi senin 5 bin ki\\u015fin ba\\u015fkad\\u0131r, foto\\u011fraf\\xe7\\u0131n\\u0131n g\\xf6rd\\xfc\\u011f\\xfc 5 bin ki\\u015fi ba\\u015fkad\\u0131r ama senin g\\xf6rd\\xfc\\u011f\\xfcn imajiner bir rakamd\\u0131r, fakat icap ederse foto\\u011fraf i\\xe7inden negatifini \\xe7\\u0131kar\\u0131rsa sayabilirsin. \\n\\nES: Evet.\\n\\nAG: O tarihi hakiki d\\xf6kumantasyonu ancak g\\xf6rsel \\u015feyler b\\u0131rak\\u0131yor. \\u015eimdiki vaziyette o da de\\u011fildi, \\u015fimdi yalan tarih de yarat\\u0131labiliyor, g\\xf6rsel yalan tarih de yarat\\u0131labiliyor. \\u015eimdi senin resmini \\xe7\\u0131k\\u0131p da New York\\u2019ta y\\xfcr\\xfcyormu\\u015f gibi g\\xf6sterebilirler, milli emniyet de yakalar seni! \\n\\nES: Bunu da \\xe7ok merak ediyorum \\u015fundan \\xf6t\\xfcr\\xfc, Henri Cartier-Bresson\\u2019la sizin ili\\u015fkinizi biliyorum, dolay\\u0131s\\u0131yla sizin \\u015funu tercih etti\\u011finizi de biliyorum, foto\\u011frafa m\\xfcdahale etmek de\\u011fil g\\xf6rd\\xfc\\u011f\\xfcn kareyi an\\u0131nda \\xe7ekip sabitlemekten bahsediyorum. \\u015eu anda da foto\\u011frafa \\xe7ok ciddi m\\xfcdahaleler var \\xe7ektikten sonra. Siz hem Henri Cartier-Bresson \\xf6zelinde, hem de kendi foto\\u011frafa yakla\\u015f\\u0131m\\u0131n\\u0131z \\xf6zelinde, hem de genel olarak foto\\u011frafa m\\xfcdahale ve dijital foto\\u011fraf\\xe7\\u0131l\\u0131kla ilgili olarak neler s\\xf6ylemek istiyorsunuz?\\n\\nAG: \\u015eimdi asl\\u0131nda b\\xfct\\xfcn bunlardan ba\\u015fka ortada bu Birle\\u015fmi\\u015f Milletler, Avrupa Birli\\u011fi, vs. var ya! \\u0130nsan haklar\\u0131na yok efendim tecav\\xfcz edilirmi\\u015f de bilmem ne! Sen d\\xfc\\u015f\\xfcnsene art\\u0131k b\\xf6yle g\\xf6rd\\xfc\\u011f\\xfcn bir\\u015feyi habersiz \\xe7ekmek, her\\u015feyi izin al\\u0131p da sonra resim \\xe7ekeceksin. B\\xf6yle foto\\u011fraf\\xe7\\u0131l\\u0131k olmaz yahu! 4 tane salak yanyana geliyor bilmem Birle\\u015fmi\\u015f Milletler \\u2026 komisyonunda, efendim ondan sonra bunlar kendilerini herhalde bir \\u2026 zannediyorlar, b\\xf6yle kanunlar \\xe7\\u0131kacak! Kim dedi bunlara bunlar vard\\u0131r diye? Yani biz \\u015fimdi bu \\u2026 var oldu diye yalan m\\u0131 konu\\u015faca\\u011f\\u0131z, yani yalan m\\u0131 yazaca\\u011f\\u0131z tarihimizi.\\n\\nES: Tabii ki de\\u011fil. Bizim g\\xf6revimiz tam tersi as\\u0131l olan, var olan ger\\xe7e\\u011fi tam g\\xf6be\\u011finden i\\u015faret ederek yapmak.\\n\\nAG: Ama i\\u015fte bunlar \\u015fimdi \\u2018b\\xfcy\\xfck hukuk\\xe7ular\\u2019 k\\xfcf\\xfcr etmemek i\\xe7in s\\xf6ylemiyorum anlad\\u0131n m\\u0131 kendilerinde bu yetkiyi nereden buluyorlar? Kim verdi bunlara, bunlar kim be? \\n\\nES: Peki \\u015funu nas\\u0131l halledece\\u011fiz Ara bey? Hem izin almak zorunday\\u0131z foto\\u011fraf \\xe7ekerken etik olarak, \\n\\nAG: Hay\\u0131r almayaca\\u011f\\u0131z! Cartier-Bresson idama mahkum olurdu hi\\xe7bir zaman hi\\xe7 kimseden izin almad\\u0131.\\n\\nES: Peki nas\\u0131l \\xe7\\xf6zece\\u011fiz bunu? \\u0130zin de almayaca\\u011f\\u0131z, peki \\xe7ektikten sonra m\\u0131 diyece\\u011fiz\\n\\nAG: Yahu benim bir arkada\\u015f\\u0131m vard\\u0131 ad\\u0131 Bruno Barbey, Magnum\\u2019da \\xe7al\\u0131\\u015f\\u0131yordu, iki kere b\\xfcy\\xfck tazminat \\xf6dedi bunun y\\xfcz\\xfcnden. Ne olmu\\u015f? \\u0130ki tane salak karar alm\\u0131\\u015f diye. \\n\\nES: \\u015eunu da \\xe7ok merak ediyorum Ara bey, ilk \\xe7ekti\\u011finiz foto\\u011fraflarla ilgili dediniz ki \\u201cben foto\\u011fraf\\xe7\\u0131 de\\u011fildim, ben bas\\u0131n foto\\u011fraf\\xe7\\u0131s\\u0131y\\u0131m, ben tiyatro ile ilgilendim\\u201d dediniz. \\xc7ok g\\xfczel, peki onlar ilk \\xe7ektiklerinize d\\xf6necek olursak \\u201chat\\u0131ra idi, foto\\u011fraf de\\u011fildi\\u201d dediniz. Foto\\u011frafla hat\\u0131ra aras\\u0131ndaki fark\\u0131 nas\\u0131l ay\\u0131rabiliriz?AG: \\u015eimdi asl\\u0131nda hepsi dok\\xfcmantasyona giriyor onu d\\xfc\\u015f\\xfcn\\xfcrsen, d\\xfc\\u015f\\xfcn ki 1870\\u2019lerde \\xe7ekilmi\\u015f bir grup foto\\u011fraf\\u0131nda bir kere oradan neler \\xe7\\u0131karabilirsin biliyor musun? Bir kere kost\\xfcm \\xe7\\u0131karabilirsin, en az\\u0131ndan kost\\xfcm \\xe7\\u0131karabilirsin, o zamanki giyimi, \\xf6rf-adetleri, vs. de \\xe7\\u0131karabilirsin. Buna foto\\u011fraf\\u0131n arkeolojisi deniyor, bunlar foto\\u011fraf okumakt\\u0131r. Foto\\u011fraf d\\xfc\\u015f\\xfcnd\\xfc\\u011f\\xfcm\\xfcz kadar enayi bir olay de\\u011fildir yani, \\xe7ok da ciddiye al\\u0131nacak bir olayd\\u0131r fakat \\u015fimdi bizim millete sorsan ne anlar, soka\\u011fa \\xe7\\u0131k\\u0131p sorsan foto\\u011fraf nedir diye, hi\\xe7 umursam\\u0131yor yani. Onun i\\xe7in n\\xfcfus ka\\u011f\\u0131d\\u0131ndaki foto\\u011fraf m\\xfchimdir.\\n\\nES: Vesikal\\u0131k foto\\u011fraf. Peki tam da bu anlamda m\\xfcdahale ve foto\\u011fraf \\xe7ekimiyle ilgili olarak bienallerde alternatif i\\u015fler izliyoruz. Sizin bak\\u0131\\u015f a\\xe7\\u0131n\\u0131z ne bienallerdeki alternatif i\\u015flerle ilgili?\\n\\nAG: Bienal demekle neyi kastediyorsun?\\n\\nES: \\u0130\\u015fte \\u0130stanbul\\u2019da d\\xfczenleniyor, bu y\\u0131l da pek \\xe7ok yerde, \\u0130stanbul Modern\\u2019de bir aya\\u011f\\u0131 vard\\u0131, T\\xfct\\xfcn Deposu\\u2019nda bir aya\\u011f\\u0131 vard\\u0131, yani \\u0130stanbul Bienali\\u2019nden bahsediyorum. Burada sergilenen i\\u015flerle ilgili ne d\\xfc\\u015f\\xfcn\\xfcyorsunuz?\\n\\nAG: Valla gidip g\\xf6rmedim ki bir \\u015fey d\\xfc\\u015f\\xfcneyim. Sonra bunlar bana biraz palavra geliyor bienalmi\\u015f, yok bilmem neymi\\u015f, kreatif bilmem ne! Bunlara inanm\\u0131yorum.\\n\\nES: Peki o zaman \\u015funu da \\xe7ok merak ediyorum tam da bu anlamda, son 10 y\\u0131lda belki de 20 y\\u0131la yayabiliriz, k\\xfcrat\\xf6rl\\xfck diye bir kavram var, nedir bu?\\n\\nAG: O nefret! Bu aptall\\u0131\\u011f\\u0131n bir neticesidir bana sorarsan. \\u015eimdi d\\xfcnyada hi\\xe7bir \\u015fey olmayan b\\xfct\\xfcn adamlar k\\xfcrat\\xf6r olur! \\u0130\\u015fte o kadar!\\n\\nES: Peki tamam biz kitaba d\\xf6nelim; \\u2018\\u0130stanbul\\u2019u dinliyorum, 1950-2010\\u2019 kitab\\u0131n\\u0131 yay\\u0131nlamaya nas\\u0131l karar verdiniz ya da yay\\u0131nlanma s\\xfcreci nas\\u0131l oldu?\\n\\nAG: Onlar karar verdi ben vermedim! Bir de bakt\\u0131m kitab\\u0131 bas\\u0131yoruz, ne yap\\u0131yorsunuz, kitap bas\\u0131yoruz dediler, kitap benim yahu dedim, g\\xfczel i\\u015fte biliyoruz diyor! B\\xf6ylelikle kitap \\xe7\\u0131kt\\u0131, \\u015fimdi bunun imza g\\xfcn\\xfc yap\\u0131lacak, vb. filan bir s\\xfcr\\xfc \\u015fey. \\n\\nES: \\xc7ok g\\xfczel olmu\\u015f ama hakikaten yani b\\xfcy\\xfck bir zevkle bakt\\u0131m, izledim, inceledim, okudum.\\n\\nAG: Sen biliyor musun bu benim ka\\xe7\\u0131nc\\u0131 kitab\\u0131m?\\n\\nES: \\xc7ok oldu\\u011funu biliyorum ama say\\u0131s\\u0131n\\u0131 bilmiyorum.\\n\\nAG: Vallahi 50! \\n\\nES: Nice 50\\u2019lere.\\n\\nAG: Hepsi de b\\xf6yle b\\xfcy\\xfckt\\xfcr ama bu biraz daha b\\xfcy\\xfckt\\xfcr, yani bu 4 parmak daha b\\xfcy\\xfckt\\xfcr \\xf6tekilerden. Asl\\u0131nda benim b\\xfct\\xfcn kitaplar\\u0131m b\\xf6yle yanyana kondu\\u011fu zaman ayn\\u0131 yerde durmas\\u0131, onun i\\xe7in bu kitap baz\\u0131 dik kitap, baz\\u0131 yan kitap istemiyorum hepsi ayn\\u0131 \\u015fekilde olsun istiyorum. \\n\\nES: Ayn\\u0131 hizada olsun istiyorsunuz. \\n\\nAG: \\xc7\\xfcnk\\xfc o zaman k\\xfclliye olarak kalabilir senin i\\u015fler. \\xc7\\xfcnk\\xfc birg\\xfcn biz gidece\\u011fiz, biz \\xf6ld\\xfckten sonra ne olacak? Onlar\\u0131 yanyana koymak isteyene, \\xe7\\xfcnk\\xfc bir kitap bu kadar olursa, \\xf6b\\xfcr kitap \\u015fu kadar olursa yanyana dizemeyecek, bir zorluk \\xe7\\u0131karacak. Onun i\\xe7in bunlara dikkat ederek bakt\\u0131m ama hi\\xe7 ses \\xe7\\u0131karmad\\u0131m b\\xf6yle basm\\u0131\\u015flar.\\n\\nES: \\xc7ok g\\xfczel basm\\u0131\\u015flar. Benim i\\xe7in de en g\\xfczel \\xf6zelli\\u011finden biri ayn\\u0131 zamanda \\xe7ok da hafif olmu\\u015f. Sizin dikkatinizi \\xe7ekmi\\u015f miydi?\\n\\nAG: Ne, birinin kafas\\u0131na d\\xfc\\u015fse adam \\xf6l\\xfcr be!\\n\\nES: Yok yani hacimli ama hafif olmu\\u015f, o y\\xfczden de gayet iyi. 1950-2010 tarihine neye g\\xf6re karar verildi?\\n\\nAG: Bir karar verilmedi, bana sordular ki bunlar\\u0131 ne zaman \\xe7ektiniz diye, en eskisi bindokuzy\\xfcz bilmem ka\\xe7ta dedim, en son bu filan dedim. Yani en son zamana uysun diye en son bir iki tane yeni \\xe7ektim ki 2010\\u2019a kadar gelsin.\\n\\nES: Hepsi tabii ki bunu tart\\u0131\\u015fmak ya da s\\xf6ylemek haddime bile d\\xfc\\u015fmez benim, birbirinden m\\xfcthi\\u015f foto\\u011fraflardan olu\\u015fan bir kitap ama i\\xe7inde tabii ki benim izleyici olarak da tav oldu\\u011fum foto\\u011fraflar var. Bunlardan birini size d\\u0131\\u015far\\u0131da g\\xf6stermi\\u015ftim \\u201cevimin penceresinden \\xe7ektim\\u201d demi\\u015ftiniz. O foto\\u011fraftan biraz s\\xf6z eder misiniz? Yakamoz g\\xf6r\\xfcnt\\xfcs\\xfc. \\n\\nAG: Mesela evin penceresinden o g\\xf6z\\xfck\\xfcyor, yani deniz g\\xf6r\\xfcyorum, adalar filan da g\\xf6z\\xfck\\xfcyor. \\xc7\\xfcnk\\xfc ben en \\xfcst katta oturuyorum, teyyare gibi bak\\u0131yorsun. Fakat orada oturmakla bitmez o i\\u015f, orada o kadar \\xe7ok \\u0131\\u015f\\u0131k de\\u011fi\\u015fir ki bir g\\xfcn\\xfcn i\\xe7inde; onun tad\\u0131n\\u0131 almak, onu hissetmek, onu beklemek laz\\u0131m. Ben orada 35 senedir oturuyorum, o g\\xf6r\\xfcnt\\xfc belki 5 kere olmu\\u015ftur. \\xc7\\xfcnk\\xfc b\\xfct\\xfcn bulutlar kapanm\\u0131\\u015f, sadece bir yerden bir huzme geliyor oray\\u0131 patlat\\u0131yor, o arada bir gemi ge\\xe7iyor! Bak, bak, bak! Detaya bak, gemi ge\\xe7mese o kadar m\\xfchim de\\u011fildi, o zaman refleksiyon \\xe7ekmi\\u015f olaca\\u011f\\u0131z ama gemi oradan gitti\\u011fi i\\xe7in bir canl\\u0131l\\u0131k geldi. Onun a\\u011f\\u0131rl\\u0131k merkezi o gemidir, o gemiyi \\xe7\\u0131karsan hi\\xe7bir \\u015fey de\\u011fildir, nedir bir deniz \\xe7ekiyorsun, parlam\\u0131\\u015f bir deniz. \\n\\nES: Anlamayabiliriz bile gemi olmasa. \\n\\nAG: \\u0130nsan zanneder ki, a \\xe7ektim i\\xe7eride vard\\u0131 i\\u015fte, gemi vard\\u0131 filan ama \\xf6yle de\\u011fil, onlar\\u0131n hepsi hesapl\\u0131d\\u0131r biliyor musun? \\n\\nES: Elbette tabii ki, estafurullah tabii ki.\\n\\nAG: \\u0130\\u015fte baz\\u0131s\\u0131 onun fark\\u0131nda de\\u011fil.\\n\\nES: Dedi\\u011fim gibi hepsi birbirinden muhte\\u015fem foto\\u011fraflar ama yine ba\\u015fka bir foto\\u011frafa dikkat \\xe7ekmek istiyorum, o da benim i\\xe7in en cazip olan, hatta \\u015fu anda tiyatroda yapm\\u0131\\u015f oldu\\u011fumuz \\xe7al\\u0131\\u015fmada da arkada\\u015flara g\\xf6sterdi\\u011fim, \\xe7\\xfcnk\\xfc \\u0130stanbul \\xfczerine bir proje yap\\u0131yoruz tiyatroda, sizin \\xe7ekti\\u011finiz bir Beyo\\u011flu foto\\u011fraf\\u0131 var, \\u0130stiklal caddesi foto\\u011fraf\\u0131 var, herkesi g\\xf6lge olarak g\\xf6r\\xfcyoruz ve biz a\\xe7t\\u0131k o foto\\u011fraf\\u0131 kendi aram\\u0131zda arkada\\u015flarla \\u201cyahu \\u0131\\u015f\\u0131k nerede, nereden \\xe7ekmi\\u015f?\\u201d diye bunu biz a\\xe7\\u0131k\\xe7as\\u0131 \\u015favullayamad\\u0131k. Biraz ipucu verir misiniz?\\n\\nAG: Tamam o \\u0131\\u015f\\u0131k tam kar\\u015f\\u0131dan gelir, kontromiyerdir o, baksana g\\xf6lge ne tarafta? G\\xf6lge sana do\\u011fru, objektife do\\u011fru demek ki \\u0131\\u015f\\u0131k kar\\u015f\\u0131dan geliyor ama ben \\u0131\\u015f\\u0131\\u011f\\u0131n ana \\u015feyini bir \\u015feyin arkas\\u0131na getirmi\\u015fimdir, yani onun tam olmas\\u0131n\\u0131 istememi\\u015fimdir. \\u0130\\u015fte bunu istemek mi laz\\u0131m istememek mi laz\\u0131m, yapmak m\\u0131 laz\\u0131m yapmamak m\\u0131 laz\\u0131m? Onu kim veriyor? \\u0130\\u015fte o senin sanat duygundur anlad\\u0131n m\\u0131?\\n\\nES: Elbette.\\n\\nAG: Odur ama i\\u015fte bu baz\\u0131lar\\u0131nda eksik olan odur, foto\\u011frafta eksik olanlar b\\xfct\\xfcn b\\xf6yle acayip \\u015feylerdir, en ufak \\u015feylerdir. Bak mesela g\\xfczel bir filmin i\\xe7inde, eski filmleri d\\xfc\\u015f\\xfcn, bir kedinin buradan \\xe7\\u0131k\\u0131p buraya gitmesi olayd\\u0131r. \\n\\nES: M\\xfcthi\\u015f bir and\\u0131r, ger\\xe7ek bir and\\u0131r.\\n\\nAG: Mesela benim i\\xe7in hayat\\u0131mdan \\xe7\\u0131kmayan sokaklar vard\\u0131r, mesela Rumeli Hisar\\u0131\\u2019nda bir tane sokak vard\\u0131r Amiral bilmem ne soka\\u011f\\u0131, eskiden Arnavut kald\\u0131r\\u0131m\\u0131yd\\u0131 \\u015fimdi oraya tutmu\\u015f asfalt yapm\\u0131\\u015f. \\u015eimdi orada bir s\\xfcr\\xfc tahta konaklar mesela birisi \\xf6yle olur birisi b\\xf6yle olur, ona g\\xf6re g\\xfcne\\u015f al\\u0131r oras\\u0131; b\\xfct\\xfcn onlar da beton apartman olmu\\u015f. Yahu o soka\\u011fa eski ya\\u011fan ya\\u011fmur ya\\u011fsa bile ya\\u011fmur kendisi a\\u011flar be! Yani ya\\u011fmur oraya zor d\\xfc\\u015fer, ya\\u011fmurla \\u0131slanmayan tabiat\\u0131n g\\xfcc\\xfcn\\xfcn i\\xe7inde onu hazmedemeyen bir toprak par\\xe7as\\u0131, kuru bir beton \\u015fark\\u0131 s\\xf6yleyemez benim i\\xe7in. Bitmi\\u015f yani b\\xf6yle b\\xfct\\xfcn \\u015fehirler. Bak gazete ilanlar\\u0131na, in\\u015faat ilanlar\\u0131na bak; bana satmak istedi\\u011fi apartman\\u0131n i\\xe7inde yahu bir Osmanl\\u0131 orada oturmaz! O binan\\u0131n i\\xe7inde s\\u0131k\\u0131l\\u0131r, bir Osmanl\\u0131 \\xf6lm\\xfc\\u015ft\\xfcr o zaman, o zaman \\xf6ld\\xfcr\\xfcr, ya\\u015fayan bir Osmanl\\u0131\\u2019y\\u0131 \\xf6ld\\xfcrmek ya da ya\\u015fayan bir T\\xfcrk\\u2019\\xfc \\xf6ld\\xfcrmek ancak orada ya\\u015famakla olur. Bu pis Amerikan mimarisini buraya sokan b\\xfcy\\xfck bir cinayet i\\u015flemi\\u015ftir. \\xc7\\xfcnk\\xfc asl\\u0131nda kendi folklorunu sevmiyor hep d\\u0131\\u015far\\u0131daki folkloru seviyor o adam, mimarl\\u0131k fak\\xfcltelerinde bu mimari \\xf6\\u011fretimi verilemezdi, verilmemesi laz\\u0131md\\u0131, verilse bile bilgi olarak verilmesi laz\\u0131md\\u0131. \\xc7\\xfcnk\\xfc b\\xfct\\xfcn \\u015feyler verilmelidir o ba\\u015fka ama tatbiki nas\\u0131l, mesela herif bana diyor ki benimle geziyor turizmciymi\\u015f \\xfcstelik \\u201cah burada bir otel olsa 20 katl\\u0131, alt\\u0131nda da y\\xfczme havuzlar\\u0131 olsa\\u201d diyor, b\\xf6yle bir Bo\\u011faz d\\xfc\\u015f\\xfcn\\xfcyor herif! Allah belas\\u0131n\\u0131 versin b\\xf6yle turizmcinin yani!\\n\\nES: Korkun\\xe7 bir \\u015fey!\\n\\nAG: \\xa0E\\u011fer \\u0130stanbul\\u2019u o k\\u0131yafete sokacaksan ben seni \\xf6ld\\xfcr\\xfcr\\xfcm ulan! \\n\\nES: Aynen \\xf6yle! \\u015eunu da sizi bulmu\\u015fken konu\\u015fmamak olmaz, Henri Cartier-Bresson\\u2019la olan dostlu\\u011funuz, sanatsal anlamda yak\\u0131nl\\u0131\\u011f\\u0131n\\u0131z, bunu A\\xe7\\u0131k Radyo dinleyicileri i\\xe7in nas\\u0131l anlatmak istersiniz? Nas\\u0131l ba\\u015flad\\u0131 tan\\u0131\\u015f\\u0131kl\\u0131k ve nas\\u0131l devam etti?\\n\\nAG: \\xc7ok eski bir \\u015fey s\\xf6yl\\xfcyorsun ta\\u015f devrinden beri, 1952-53\\u2019lerden beri tan\\u0131yorum. Onlar o ajans\\u0131 kurdular, ben eskiden Cartier-Bresson\\u2019la \\u2018Kamera\\u2019 dergisi \\xe7\\u0131kar\\u0131rd\\u0131, o dergide bunlar\\u0131n foto\\u011fraflar\\u0131n\\u0131 takip ederdim, Werner Bischof vard\\u0131, daha ba\\u015fka adamlar vard\\u0131, Capa vard\\u0131 onu da tan\\u0131r\\u0131m, hepsini tan\\u0131r\\u0131m yani.\\n\\nES: Peki Muhsin Ertu\\u011frul ve tiyatroyla ili\\u015fkinizi siz anlatt\\u0131\\u011f\\u0131n\\u0131z i\\xe7in biliyoruz, tiyatro foto\\u011fraf\\u0131 \\xe7ekmeye y\\xf6neldiniz mi hi\\xe7?\\n\\nAG: \\xc7ook, yahu K\\xfc\\xe7\\xfck Sahne\\u2019nin b\\xfct\\xfcn foto\\u011fraflar\\u0131n\\u0131 ben \\xe7ekiyordum. \\n\\nES: Sadri Bey, \\xc7olpan Han\\u0131m.\\n\\nAG: O Heyecan Ba\\u015faran\\u2019\\u0131n zaman\\u0131nda, vs. hepsi, sorsana M\\xfccap\\u2019a [Ofluo\\u011flu] o da bu sokakta oturur!\\n\\nES: Evet o da kom\\u015fumuz burada oturur, hemen kar\\u015f\\u0131m\\u0131zda oturuyor Filiz [Karabey Ofluo\\u011flu] Han\\u0131m\\u2019la birlikte.\\n\\nAG: Filiz \\xf6ld\\xfc!\\n\\nES: Evet. \\n\\nAG: Filiz \\xe7ok m\\xfchimdir, Filiz John Steinbeck\\u2019leri filan terc\\xfcme etti. \\n\\nES: Evet \\xe7evirileriyle. \\n\\nAG: O Ko\\xe7 Holding\\u2019deydi, biz onunla \\xe7al\\u0131\\u015ft\\u0131k. \\n\\nES: \\u015eu anda \\xfcst\\xfcne gitti\\u011finiz bir proje var m\\u0131? Yapmak istedi\\u011finiz bir i\\u015f var m\\u0131?\\n\\nAG: Ben proje filan yapm\\u0131yorum yahu! Can\\u0131m ne istiyorsa onu yap\\u0131yorum. Proje dedi\\u011fin nedir ki, d\\xfcnyay\\u0131 m\\u0131 kurtaracaks\\u0131n? Harp m\\u0131 var yani? Ne oluyor yani? Herkes bir proje yap\\u0131yor! Proje ah! \\u015eimdi bir proje yapacak d\\xfcnya kurtulacak! T\\xfcrkiye en \\xe7ok proje \\xfcreten yer ve hi\\xe7bir yere gelmiyor. \\n\\xa0\\n\\nES: Peki bu s\\xf6yle\\u015fiden referansla \\u015funu da sormak istiyorum, dinleyicilerimize de ilgisiz gelebilir size de ilgisiz gelebilir; bu s\\xf6yle\\u015fide inan\\u0131lmaz m\\xfcthi\\u015f dakikalar ge\\xe7irdim sayenizde \\xe7ok te\\u015fekk\\xfcr ediyorum, T\\xfcrkiye\\u2019deki meddahl\\u0131k kavram\\u0131yla ilgili olarak neler d\\xfc\\u015f\\xfcn\\xfcyorsunuz? Sizce meddah ne?\\n\\nAG: Meddah asl\\u0131nda tenkit\\xe7idir, tenkit eder yani bir \\u015feyi anlat\\u0131r, zaman\\u0131n\\u0131 anlat\\u0131r, zaman\\u0131n\\u0131 hicveder, i\\u015fte odur meddahl\\u0131k. Karag\\xf6z\\u2019le Hacivat da \\xf6yledir, b\\xfct\\xfcn o orta oyunlar\\u0131nda hikaye budur. Bunlar asl\\u0131nda tiyatroda \\u015feyde vard\\u0131r, Elizabeth devri tiyatrosunda, m\\xfcthi\\u015ftir o kitap. \\n\\nES: T\\xfcrkiye\\u2019de Metin And\\u2019\\u0131n bununla ilgili \\xe7al\\u0131\\u015fmalar\\u0131 var.\\n\\nAG: Metin And filan yenidir, onlar benim jenerasyonum, sen eskilere bak yahu! Mina Urgan\\u2019\\u0131n Elizabeth devrinde tiyatrolar, mesela o moralityler oynuyor, b\\xfct\\xfcn bunlar din tiyatrolar\\u0131d\\u0131r. Yani Hristiyanl\\u0131\\u011f\\u0131n i\\xe7inde din propagandas\\u0131yla ilgilidir. \\u0130lk Hindistan\\u2019da ayn\\u0131s\\u0131 Ramayana oyunlar\\u0131 vard\\u0131r, Dionyssos falan bunlar hep din dersi veriliyor tiyatroda dikkat etsene! Sonradan tiyatro olmu\\u015fsa ne bileyim daha sonra Baboeuf gibi filan bilmem ne gibi \\u015feyler \\xe7\\u0131km\\u0131\\u015f. Daha evvel bunlar hep din, neden b\\xfct\\xfcn Yunan \\u015fehirlerinde k\\xfc\\xe7\\xfck de olsa b\\xfcy\\xfck de olsa bir tiyatro vard\\u0131r? \\xc7\\xfcnk\\xfc mabeddir tiyatro, Elizabeth devrinde de \\xf6yledir, o moralityler devrinde de \\xf6yledir, eski Yunan\\u2019da da \\xf6yledir, Roma\\u2019da da \\xf6yledir, Tanr\\u0131lar\\u0131n hikayesini anlat\\u0131r. Hindistan\\u2019da da \\xf6yledir, i\\u015fte dedim sana Ramayana oyunlar\\u0131, 6 saat s\\xfcr\\xfcyor! Seyredeyim dedim bayg\\u0131nl\\u0131klar geldi! Anlad\\u0131n m\\u0131 olacak i\\u015f de\\u011fil. \\n\\nES: Bir \\u015feyi daha merak ediyorum \\xe7ok yormayaca\\u011f\\u0131m sizi, bas\\u0131n foto\\u011fraf\\xe7\\u0131l\\u0131\\u011f\\u0131 alan\\u0131nda bir tart\\u0131\\u015fma y\\xfcr\\xfcyor, o da taraf m\\u0131 olunmal\\u0131 tarafs\\u0131z m\\u0131 olunmal\\u0131? Di\\u011fer taraftan da bir an\\u0131 belgelemekten bahsediyoruz foto\\u011frafla ilgili olarak. Siz bu tart\\u0131\\u015fmaya nas\\u0131l bak\\u0131yorsunuz? Yani bir bas\\u0131n foto\\u011fraf\\xe7\\u0131s\\u0131 size g\\xf6re neresinden \\xe7eker ve neresinden bakmal\\u0131d\\u0131r meseleye?\\n\\nAG: Yahu taraf olmamal\\u0131d\\u0131r karde\\u015fim! H\\xfcr olmal\\u0131d\\u0131r, bas\\u0131n her zaman h\\xfcr olmal\\u0131d\\u0131r, bas\\u0131n istedi\\u011fini de yapabilmelidir, kimseden de korkmamal\\u0131d\\u0131r. \\n\\nES: Yani foto\\u011fraf\\xe7\\u0131 kendi politik vizyonuna g\\xf6re, g\\xf6r\\xfc\\u015f\\xfcne g\\xf6re foto\\u011frafa istedi\\u011fi yerden bakabilir mi?\\n\\nAG: Hay\\u0131r! Gazetecinin politik vizyonu olmaz, olmamas\\u0131 laz\\u0131m! \\u0130stemiyorum onlar\\u0131 gazeteci olarak. Bak ben hakiki gazetecilik yapt\\u0131m T\\xfcrkiye\\u2019de \\xe7\\xfcnk\\xfc benim \\xe7al\\u0131\\u015ft\\u0131\\u011f\\u0131m gazetenin ad\\u0131 Time\\u2019d\\u0131, ben Time\\u2019da yeti\\u015ftim, Stern\\u2019de yeti\\u015ftim, Paris Match\\u2019de yeti\\u015ftim. Evet H\\xfcrriyet gazetesinde \\xe7al\\u0131\\u015ft\\u0131m, Hayat Mecmuas\\u0131\\u2019nda \\xe7al\\u0131\\u015ft\\u0131m, onlarda \\xe7al\\u0131\\u015ft\\u0131m ama gazetecili\\u011fi ben oradan \\xf6\\u011frenmedim, orada bizim gazetecili\\u011fin raconuna ayak uydurdum biraz ama ben hakiki gazetecili\\u011fi ba\\u015fka yerden \\xf6\\u011frendim. Anlad\\u0131n m\\u0131 ben hakiki gazetecilik yapt\\u0131m. \\n\\nES: Son olarak \\xe7ok kli\\u015fe bir soru soraca\\u011f\\u0131m size ho\\u015flan\\u0131r m\\u0131s\\u0131n\\u0131z ho\\u015flanmaz m\\u0131s\\u0131n\\u0131z bilmiyorum ama foto\\u011fraf \\xe7ekmek isteyenlere ya da foto\\u011fraf sanat\\xe7\\u0131lar\\u0131na yahut bas\\u0131n foto\\u011fraf\\xe7\\u0131lar\\u0131na ne tavsiye edersiniz?\\n\\nAG: Evinde otursun hi\\xe7bir \\u015fey yapmas\\u0131nlar! Bo\\u015fver yani bunlar, bir tak\\u0131m \\u015feyleri ge\\xe7meyen adamlar b\\xf6yle \\u015feylerle u\\u011fra\\u015fmamal\\u0131. \\n\\nES: Ge\\xe7ilmesi gereken \\u015feyler ne?\\n\\nAG: Bir nokta vard\\u0131r ki onu ge\\xe7mesi laz\\u0131md\\u0131r, o nokta da tarif edilemiyor zaten! Onu tarif etti\\u011fin zaman zaten ba\\u015fka bir d\\xfcnya var gelir kar\\u015f\\u0131na, o ne gazeteciliktir, ne bir \\u2026, \\u2026 anlad\\u0131n m\\u0131?\\n\\nES: \\xc7ok te\\u015fekk\\xfcr ederim misafirimiz oldu\\u011funuz i\\xe7in. \\n\\nAG: Merhaba, bak kahveyi bir f\\u0131rt ba\\u015flarken \\xe7ektim bir de \\u015fimdi \\xe7ekiyorum arada bu konu\\u015fma\\n\\nES: \\xc7ok konu\\u015fturdum kusura bakmay\\u0131n, tekrar tekrar te\\u015fekk\\xfcr ederim. \\n\\nAG: Eyvallah! \\n\\nES: 94.9 A\\xe7\\u0131k Radyo A\\xe7\\u0131k Dergi program\\u0131nda bu ak\\u015fam Ara G\\xfcler\\u2019le sohbet ettik, \\u2018\\u0130stanbul\\u2019u dinliyorum 1950-2010\\u2019 kitab\\u0131yla birlikte pek \\xe7ok meseleyi ben dilim d\\xf6nd\\xfc\\u011f\\xfcnce sormaya \\xe7al\\u0131\\u015ft\\u0131m ve Ara bey de tabii ki m\\xfcthi\\u015f bir belagatle bunlar\\u0131 anlatm\\u0131\\u015f oldu bize. \\n\\n**\\n\\nSe\\xe7il T\\xfcrkan: Evet A\\xe7\\u0131k Radyo buras\\u0131 ve A\\xe7\\u0131k Dergi\\u2019yi dinlemektesiniz \\u015fimdi. Foto muhabiri Ara G\\xfcler 90 ya\\u015f\\u0131nda hayata veda etti. \\xd6l\\xfcm\\xfcn\\xfcn ard\\u0131ndan Ara G\\xfcler\\u2019le \\u2018\\u0130stanbul\\u2019u dinliyorum 1950-2010\\u2019 kitab\\u0131 vesilesiyle 2010 y\\u0131l\\u0131ndan Temmuz ay\\u0131nda A\\xe7\\u0131k Radyo Harbiye st\\xfcdyolar\\u0131nda Eraslan Sa\\u011flam bir s\\xf6yle\\u015fi yapm\\u0131\\u015ft\\u0131, o s\\xf6yle\\u015fiyi biz de bu vesileyle sizlere yeniden sunduk ar\\u015fivden \\xe7\\u0131kar\\u0131p."