#80 Sandra Marques Pereira - Da evolucao da casa e da sociedade no sec XX ao 'boom' imobiliario em Lisboa e Porto

Published: Feb. 5, 2020, 6:30 a.m.

b'

Sandra Marques Pereira \\xe9 doutorada em Sociologia pelo ISCTE-IUL, e investiga sobretudo quest\\xf5es relacionadas com Modos de Habitar, evolu\\xe7\\xe3o da sociedade, arquitectura residencial e tamb\\xe9m Pol\\xedticas P\\xfablicas de Habita\\xe7\\xe3o -- ali\\xe1s, a Sandra tem tido nos \\xfaltimos anos uma voz activa no debate em torno das pol\\xedticas p\\xfablicas de habita\\xe7\\xe3o, sobretudo na cidade de Lisboa.\\xa0

-> Apoie este projecto e fa\\xe7a parte da comunidade de mecenas do 45 Graus em: 45graus.parafuso.net/apoiar

A investiga\\xe7\\xe3o da convidada segue uma abordagem original, que passa por estudar as transforma\\xe7\\xf5es da sociedade atrav\\xe9s da habita\\xe7\\xe3o, olhando para a forma como se t\\xeam alterado quer a estrutura das casas quer o uso que fazemos delas.\\xa0

Surpreendeu-me imenso, ao preparar este epis\\xf3dio, a quantidade de informa\\xe7\\xe3o que se consegue para extrair da evolu\\xe7\\xe3o da casa em rela\\xe7\\xe3o \\xe0s transforma\\xe7\\xf5es que foram acontecendo ao n\\xedvel da cultura, da demografia, da estrutura econ\\xf3mica e, at\\xe9, da organiza\\xe7\\xe3o pol\\xedtica da sociedade.\\xa0

Durante a conversa, come\\xe7\\xe1mos por fazer uma viagem por esta \\u201cSociologia da Habita\\xe7\\xe3o\\u201d, percorrendo uma s\\xe9rie de altera\\xe7\\xf5es que se deram na estrutura das casas e da sociedade ao longo do s\\xe9culo XX, sobretudo a partir do Estado Novo. Acab\\xe1mos por falar mais de Lisboa, porque \\xe9 a cidade que a investigadora conhece melhor, mas pass\\xe1mos tamb\\xe9m pelo Porto e pelo campo, e... de resto, a cultura da \\xe9poca que a convidada descreve era semelhante em todo o pa\\xeds.\\xa0

\\xc0 medida que a conversa nos foi trazendo para os nossos dias, fomos dar inevitavelmente a um tema incontorn\\xe1vel: os desafios actuais do pre\\xe7o da habita\\xe7\\xe3o nas grandes cidades, Lisboa e Porto, em que a tend\\xeancia de redescoberta do Centro Hist\\xf3rico, ainda recente, se cruzou com o enorme aumento dos pre\\xe7os das casas que se tem verificado nos \\xfaltimos anos.\\xa0

Este \\xe9 um tema complexo, e que ainda far\\xe1 correr muita tinta, at\\xe9 porque \\xe9 um caso t\\xedpico em que os benef\\xedcios e os custos afectam muita gente, mas de forma diferente, em em que resolver ao mesmo tempo os desafios do curto e do longo-prazo n\\xe3o \\xe9 nada f\\xe1cil.\\xa0

Para dar algum contexto, o que se passa \\xe9 que desde 2016 que os pre\\xe7os nas grandes cidades t\\xeam vindo a subir vertiginosamente, a reboque de um c\\xedrculo virtuoso - ou vicioso, dependendo de a quem perguntarmos - que se gerou entre o aumento maci\\xe7o do turismo e o influxo de investimento estrangeiro, que chegou atra\\xeddo sobretudo pelos vistos gold e pelos benef\\xedcios fiscais atribu\\xeddos a residentes estrangeiros, e que fez estas cidades entrarem no mercado global de imobili\\xe1rio.\\xa0

Durante este \\xfaltimo trecho da conversa, tentei destrin\\xe7ar as diferentes causas deste fen\\xf3meno, e, ao mesmo tempo, ouvir as solu\\xe7\\xf5es da convidada para resolver o problema de assegurar habita\\xe7\\xe3o acess\\xedvel aos locais sem, ao mesmo tempo, como se costuma dizer, \\u2018deitar fora o beb\\xe9 com a \\xe1gua do banho\\u2019.

\\xa0

Informa\\xe7\\xe3o de contexto

  1. Livro da convidada \\u2018Casa e Mudan\\xe7a Social\\u2019

\\xcdndice da conversa:

  1. Descri\\xe7\\xe3o da \\xe1rea de estudo da convidada (Sociologia Urbana e da habita\\xe7\\xe3o; Modos de habitar)
  2. Evolu\\xe7\\xe3o hist\\xf3rica da Habita\\xe7\\xe3o e dos Modos de Habitar em Portugal
    1. Arquitectura do Estado Novo (em particular em Lisboa)
    2. Gaioleiros
    3. Porto
    4. Ilhas do Porto
    5. Arquitecto Fernando T\\xe1vora
    6. Aldeias, Bairros de lata
    7. Movimento Arquitectura Moderna
    8. Livro <Hist\\xf3ria da Vida Privada em Portugal - Volume 4, Os Nossos Dias>, de Jos\\xe9 Mattoso\\xa0
    9. Livro , de Bill Bryson\\xa0
    10. Evolu\\xe7\\xe3o da casa e dos modo de habitar: causas
    11. Tecnologia, economia e mudan\\xe7as culturais
    12. Casas populares na periferia das cidades
    13. Quarteir\\xf5es
      1. Filme recomendado: Una giornata particolare (1977)
    14. O papel da hist\\xf3ria de vida e da personalidade no tipo de casa que escolhemos para viver.
    15. Lofts da Av. 24 julho em Lisboa
      1. Filme \\u2018Nove Semanas e Meia\\u2019
      2. Filme \\u2018Flashdance\\u2019
  3. Desafios da Lisboa actual - habita\\xe7\\xe3o acess\\xedvel e uma cidade equilibrada
    1. A evolu\\xe7\\xe3o do Centro Hist\\xf3rico ao longo das d\\xe9cadas
    2. Arq. Manuel Salgado
    3. Aumento generalizado dos pre\\xe7os p\\xf3s-2014
    4. Gentrifica\\xe7\\xe3o
    5. Displacement: directo e indirecto
    6. Turismo
    7. Entrada de Lisboa nos mercados financeiros globais
    8. O fen\\xf3meno actual da enorme diferen\\xe7a de pre\\xe7os entre as grandes cidades e o resto do pa\\xeds
      1. Estudo Deloitte sobre o mercado europeu
      2. Imovirtual - Europe\'s Most Expensive HousingPol\\xedticas p\\xfablicas - que medidas tomar para resolver o problema?\\xa0
    9. Pol\\xedticas p\\xfablicas - que medidas tomar para resolver o problema?

Esta conversa foi editada por: Martim Cunha Rego

Obrigado aos mecenas do podcast:

\\xa0

  • Gustavo Pimenta; Eduardo Correia de Matos, Joana Monteiro
  • Carlos Martins, Corto Lemos, Joana Faria Alves, Jo\\xe3o Baltazar, Mafalda Lopes da Costa, Rog\\xe9rio Jorge, Salvador Cunha, Tiago Leite, Rui Oliveira Gomes
  • Abilio Silva, Ant\\xf3nio Padilha, Carmen Camacho, Daniel Correia, Diogo Sampaio Viana, Francisco Fonseca, Helder Miranda, Joao Saro, Jo\\xe3o Nelas, Mafalda Pratas, Rafael Melo, Rafael Santos, Ricardo Duarte, Rita Mateus, Tiago Neves Paix\\xe3o, Tiago Queiroz, Tom\\xe1s Costa, Jos\\xe9 Soveral, Jo\\xe3o Almeida, Andr\\xe9 Oliveira, Jo\\xe3o Silveira, Miguel Cabedo e Vasconcelos, Joao Salvado, Jos\\xe9 Jesus, Filipa Branco, Ana Sousa Amorim
  • Duarte, Filipe Ribeiro, Francisco Aguiar , Francisco Arantes, Francisco dos Santos, Francisco Vasconcelos, Henrique Lopes Valen\\xe7a, Henrique Pedro, Hugo Correia, isosamep, Joana Margarida Alves Martins, Joao Diogo, Joao Pinto, Jose Pedroso, Jos\\xe9 Galinha, Jos\\xe9 Oliveira Pratas, Jos\\xc9 Proen\\xe7a, Jo\\xc3o Diogo Silva, Jo\\xc3o Moreira, Jo\\xc3o Raimundo, Luis Ferreira, Luis Marques, Luis Quelhas Valente, Marco Coelho, Mariana Barosa, Marise Almeida, Marta Baptista Coelho, Marta Madeira, Miguel Coimbra, Miguel Palhas, Nuno Gon\\xe7alves, Nuno Nogueira, Pedro, Pedro alagoa, Pedro Rebelo, Pedro Vaz, Renato Vasconcelos, Ricardo Delgadinho, rodrigo braz\\xc3o, Rui Baldaia, Rui Carrilho, Rui Passos Rocha, Telmo, Tiago Costa da Rocha, Tiago Pires, Tom\\xe1s F\\xe9lix, Vasco Lima, Vasco S\\xe1 Pinto, Vitor Filipe, Ricardo Nogueira, Alexandre Almeida, Francisco Arantes, Jo\\xe3o Crispim, Paulo dos Santos, \\xc9lio Mateus, Andr\\xe9 Peralta Santos, Jo\\xe3o Pinho, Paulo Fuentez, Sim\\xe3o Morais, Andrea Grosso, Robertt, Fonsini, Jo\\xe3o Barbosa, Jose Ant\\xf3nio Moreira, Lu\\xeds Pereira, Jo\\xe3o Martins, S\\xe9rgio Catal\\xe3o, Vasco Faden Araujo, Jo\\xe3o Castanheira, C\\xe1tia Prud\\xeancio, Telmo Dami\\xe3o, Gerson Castro, Rodrigo Murteira Pedrosa, Alexandre Freitas, Andreia Esteves, Renato Mendes, Carlos Magalh\\xe3es Lima, Maria Francisca Couto, Tom\\xe1s Santos, Antonio Albuquerque, Nat\\xe1lia Ribeiro, Pedro F. Finisterra, Francisco Santos, Jo\\xe3o M. Bastos, Rita Branco, In\\xeas Grosa, Lara Pimentel

\\xa0

\\xa0

\\xa0

\\xa0

Bio: Sandra Marques Pereira \\xe9 doutorada em Sociologia pelo ISCTE (2010). Presentemente \\xe9 investigadora do DIN\\xc2MIA\'CET-ISCTE\'IUL/ Grupo de Pesquisa Cidades e Territ\\xf3rios e professora assistente convidada do Mestrado Integrado do ISCTE (ISCTE-IUL), Doutoramento Arquitectura dos Territ\\xf3rios Metropolitanos Contempor\\xe2neos (ISCTE-IUL) e Mestrado e\\xa0Estudos Urbanos (FCSH-Universidade Nova/ ISCTE-IUL). As suas \\xe1reas de investiga\\xe7\\xe3o s\\xe3o: habita\\xe7\\xe3o, mercado imobili\\xe1rio, pol\\xedticas p\\xfablicas de habita\\xe7\\xe3o, modos de habitar e modelos habitacionais urbanos, traject\\xf3rias residenciais, transforma\\xe7\\xf5es urbanas. Co-coordenadora do WG Southern European Housing do European Network for Housing Research/ENHR. Foi investigadora convidada do Institut National d\'\\xe9tudes D\\xe9mographiques/ INED - Paris e membro de v\\xe1rios projectos FCT centrados sobre o tema da habita\\xe7\\xe3o. Autora de v\\xe1rias publica\\xe7\\xf5es nacionais e internacionais e vencedora de dois pr\\xe9mios para melhor tese de doutoramento (IHRU 2011 e Andr\\xe9 Jordan 2012) e de um pr\\xe9mio cient\\xedfico ISCTE-IUL no ano 2017. Coordenadora e membro da organiza\\xe7\\xe3o de v\\xe1rios eventos de divulga\\xe7\\xe3o cient\\xedfica de \\xe2mbito internacional. O seu trabalho tem acentuado a interdisciplinaridade, sobretudo com a \\xe1rea de arquitectura: co-orienta\\xe7\\xe3o de teses, ensino e forma\\xe7\\xe3o em contexto nacional e internacional, confer\\xeancias e projectos de investiga\\xe7\\xe3o.

'