BROADCASTS.com

b'Dzisiaj b\\u0119dziemy kontynuowa\\u0107 temat dynastii Waz\\xf3w. Je\\u017celi jeszcze nie s\\u0142uchali\\u015bcie to polecam przes\\u0142ucha\\u0107 najpierw odcinek 79, a potem wr\\xf3ci\\u0107 tutaj i przes\\u0142ucha\\u0107 ten do ko\\u0144ca.

Sk\\u0105d si\\u0119 wzi\\u0119li Wazowie na tronie Polski? Zygmunt Waza by\\u0142 wnukiem Zygmunta I Starego, a siostrze\\u0144cem Zygmunta II Augusta. Gdy zasiad\\u0142 na tronie nazywano go Zygmuntem III Waz\\u0105. Ale ilu syn\\xf3w mia\\u0142 Zygmunt Waza?

Zygmunt III Waza mia\\u0142 siedmiu syn\\xf3w oraz pi\\u0119\\u0107 c\\xf3rek, ale my dzisiaj b\\u0119dziemy m\\xf3wi\\u0107 tylko o dw\\xf3ch synach, kt\\xf3rzy zostali kr\\xf3lami. O pierwszym z tych syn\\xf3w ju\\u017c m\\xf3wili\\u015bmy. M\\xf3g\\u0142 on zosta\\u0107 kr\\xf3lem Szwecji lub carem Rosji. Pami\\u0119tacie jak si\\u0119 nazywa\\u0142 najstarszy syn Zygmunta III Wazy?

W\\u0142adys\\u0142aw IV Waza zosta\\u0142 kr\\xf3lem Polski po ojcu. By\\u0142 on bardzo chorowity i du\\u017co czasu sp\\u0119dza\\u0142 w \\u0142\\xf3\\u017cku. Jako katolik zaczyna\\u0142 dzie\\u0144 od wys\\u0142uchania mszy, ale poniewa\\u017c by\\u0142 chory robi\\u0142 to le\\u017c\\u0105c w \\u0142\\xf3\\u017cku. Za jego \\u017cycia prowadzono dwie wojny z Rosj\\u0105 i Turcj\\u0105. Wtedy te\\u017c wybuch\\u0142o powstanie na Ukrainie, powstanie Chmielnickiego. W\\u0142adys\\u0142aw IV postanowi\\u0142 te\\u017c uczci\\u0107 swojego ojca.

Za czas\\xf3w Zygmunta Wazy spali\\u0142a si\\u0119 siedziba kr\\xf3lewska w Krakowie, Zygmunt wi\\u0119c przeni\\xf3s\\u0142 si\\u0119 do Warszawy, kt\\xf3ra p\\xf3\\u017aniej sta\\u0142a si\\u0119 stolic\\u0105 Polski. Jego syn kaza\\u0142 zrobi\\u0107 mu pos\\u0105g i postawi\\u0107 go na kolumnie. Wywo\\u0142a\\u0142o to oburzenie, bo w tamtych czasach na takich kolumnach sta\\u0142y wy\\u0142\\u0105cznie pos\\u0105gi \\u015bwi\\u0119tych. Kolumna Zygmunta by\\u0142a jedyn\\u0105 w ca\\u0142ej europie kolumn\\u0105 ze \\u015bwieck\\u0105 osob\\u0105. Czy byli\\u015bcie kiedy\\u015b w Warszawie i widzieli\\u015bcie t\\u0105 kolumn\\u0119? Jak ona wygl\\u0105da?

Gdy kr\\xf3lem Polski by\\u0142 W\\u0142adys\\u0142aw IV Waza jego brat Jan Kazimierz prze\\u017cy\\u0142 wiele przyg\\xf3d je\\u017cd\\u017c\\u0105c po Europie. Jan Kazimierz otrzyma\\u0142 propozycj\\u0119, aby zosta\\u0107 wicekr\\xf3lem Portugalii. W tamtych czasach Portugalia by\\u0142a pod w\\u0142adaniem kr\\xf3la Hiszpanii i kr\\xf3l chcia\\u0142 wys\\u0142a\\u0107 do Portugalii kogo\\u015b kto b\\u0119dzie tam rz\\u0105dzi\\u0142 w jego imieniu. Tym kim\\u015b mia\\u0142 by\\u0107 wicekr\\xf3l, a t\\u0105 pozycj\\u0119 mia\\u0142 otrzyma\\u0107 w\\u0142a\\u015bnie Jan Kazimierz Waza. Jecha\\u0142 on do Hiszpanii przez Francj\\u0119. Niestety te dwa kraje walczy\\u0142y ze sob\\u0105 i dlatego aresztowano Jana Kazimierza. Nie wiem czy ogl\\u0105dali\\u015bcie mo\\u017ce film o Trzech Muszkieterach. Ich przeciwnikiem by\\u0142 kardyna\\u0142 Richelieu. W\\u0142a\\u015bnie ten kardyna\\u0142, kardyna\\u0142 Richelieu kaza\\u0142 aresztowa\\u0107 Jana Kazimierza. Sp\\u0119dzi\\u0142 on tam w wi\\u0119zieniu dwa lata. Jan Kazimierz siedzia\\u0142 w wi\\u0119zieniu we Francji dwa lata. Gdy wyszed\\u0142 by\\u0142o ju\\u017c za p\\xf3\\u017ano aby zosta\\u0107 wicekr\\xf3lem Portugalii, pojecha\\u0142 on wi\\u0119c do W\\u0142och i tam zosta\\u0142 biskupem. W mi\\u0119dzyczasie umar\\u0142 jego chorowity brat i Jan Kazimierz zosta\\u0142 po nim kr\\xf3lem Polski. Niestety za jego rz\\u0105d\\xf3w by\\u0142o wiele wojen.

Najgorsz\\u0105 z tych wojen by\\u0142a wojna ze Szwecj\\u0105, kt\\xf3r\\u0105 zwykle nazywa si\\u0119 potopem Szwedzkim. Szwedzi najechali na Polsk\\u0119 i zdobyli j\\u0105 prawie ca\\u0142\\u0105 na prawie 6 lat. Pami\\u0119tacie, \\u017ce Szwedzi byli protestantami? Gdy napadli na Rzeczpospolit\\u0105 niekt\\xf3rzy polscy i litewscy protestanci pomagali Szwedom. Gdy wi\\u0119c po 6 latach wygoniono Szwed\\xf3w postanowiono wygoni\\u0107 z Polski tak\\u017ce niekt\\xf3rych protestant\\xf3w.

W poprzednim odcinku m\\xf3wi\\u0142em wam o reformacji i protestantach, czyli ludziach, kt\\xf3rzy chcieli zreformowa\\u0107 ko\\u015bci\\xf3\\u0142 katolicki. Zreformowa\\u0107 to znaczy zmieni\\u0107. Oni te\\u017c protestowali i dlatego nazywa si\\u0119 ich protestantami. Tak wi\\u0119c protestanci mieli reformacj\\u0119, a katolicy kontrreformacj\\u0119. \\u0141atwo to zapami\\u0119ta\\u0107 bo katolicy i kontrreformacja zaczynaj\\u0105 si\\u0119 na liter\\u0119 "k". Wszyscy kr\\xf3lowie z dynastii Waz\\xf3w byli katolikami i wspierali kontrreformacj\\u0119.

To by\\u0142y zupe\\u0142nie inne czasy. W naszych czasach wa\\u017cniejsze jest to jakiej kto\\u015b jest narodowo\\u015bci. Np. prezydentem w Polsce mo\\u017ce zosta\\u0107 tylko Polak, w Ameryce jest to samo prezydentem USA mo\\u017ce zosta\\u0107 tylko Amerykanin. Ale w czasach dynastii Waz\\xf3w najwa\\u017cniejsza by\\u0142a religia. W\\u0142adys\\u0142aw IV Waza m\\xf3g\\u0142 zosta\\u0107 carem Rosji pod warunkiem, \\u017ce zmieni\\u0142by religi\\u0119 na prawos\\u0142awie. Nie by\\u0142o wa\\u017cne to, \\u017ce by\\u0142 Polakiem, a jego ojciec urodzi\\u0142 si\\u0119 w Szwecji. Dla Rosjan by\\u0142a wa\\u017cna tylko religia. Podobnie dla Szwed\\xf3w. W\\u0142adys\\u0142aw, kt\\xf3ry urodzi\\u0142 si\\u0119 w Polsce m\\xf3g\\u0142 by\\u0107 kr\\xf3lem Szwecji gdyby zmieni\\u0142 religi\\u0119. Tak wi\\u0119c w naszych czasach wa\\u017cniejsze jest to jakiej kto\\u015b jest narodowo\\u015bci, a w tamtych czasach by\\u0142o najwa\\u017cniejsze jak\\u0105 kto\\u015b wyznaje religi\\u0119. To by\\u0142y zupe\\u0142nie inne czasy.

Wracaj\\u0105c do ostatniego kr\\xf3la z dynastii Waz\\xf3w. Jan Kazimierz postanowi\\u0142 abdykowa\\u0107 czyli sam zrezygnowa\\u0142 z bycia kr\\xf3lem. Pojecha\\u0142 do Francji i tam zosta\\u0142 opatem klasztoru benedyktyn\\xf3w. Zostawi\\u0142 Polsk\\u0119 zniszczon\\u0105 wojnami, szczeg\\xf3lnie potopem szwedzkim. Nie by\\u0142 najlepszym kr\\xf3lem, ale po nim zacz\\u0105\\u0142 panowa\\u0107 jeszcze gorszy kr\\xf3l Micha\\u0142 Korybut Wi\\u015bniowiecki. Ale o nim porozmawiamy przy innej okazji.'