60 - Karol Wielki
b'W tym roku na wakacje wybrali\\u015bmy si\\u0119 do Francji. Jad\\u0105c autostrad\\u0105 widzia\\u0142em tablice z nazwami kolejnych miast, kt\\xf3re mijali\\u015bmy. Dla kogo\\u015b kto nie zna historii nazwy takie jak Nancy (Nansi), Awinion czy Marsylia pewnie niewiele m\\xf3wi\\u0105. Np. we wspomnianym Nancy mieszka\\u0142 polski kr\\xf3l Stanis\\u0142aw Leszczy\\u0144ski i rz\\u0105dzi\\u0142 tam Lotaryngi\\u0105. Kiedy\\u015b pewnie nagramy o tym odcinek, dlaczego polski kr\\xf3l zamiast w Polsce rz\\u0105dzi\\u0142 w stolicy Lotaryngii czyli w Nancy zamiast w Polsce. Z kolei Awinion to miasto zwi\\u0105zane z tz. niewol\\u0105 awinio\\u0144sk\\u0105 papie\\u017cy. Wszystkim mo\\u017ce si\\u0119 wydawa\\u0107, \\u017ce papie\\u017ce zawsze mieszkali w Rzymie, ale 7 papie\\u017cy musia\\u0142o mieszka\\u0107 we Francji w\\u0142a\\u015bnie w mie\\u015bcie Awinion. A co z Marsyli\\u0105 - z czym wam si\\u0119 kojarzy to miasto? Dla Francuza odpowied\\u017a jest prosta - tam powsta\\u0142 hymn Francji, kt\\xf3ry nazywa si\\u0119 w\\u0142a\\u015bnie marsyliank\\u0105. W samym Pary\\u017cu jest Hotel Lambert. Znajduje si\\u0119 on niedaleko katedry Notre-Dame, kt\\xf3ra niedawno si\\u0119 pali\\u0142a. Ten hotel nale\\u017ca\\u0142 do ksi\\u0119cia Adama Czartoryskiego, a w hotelu mieszkali mi\\u0119dzy innymi Fryderyk Chopin, Juliusz Kossak, Juliusz S\\u0142owacki i Adam Mickiewicz. Jak kto\\u015b zna histori\\u0119, to nigdzie si\\u0119 nie nudzi, bo wsz\\u0119dzie zdarzy\\u0142o si\\u0119 kiedy\\u015b co\\u015b ciekawego. A jak widzicie wiele miejsc we Francji ma zwi\\u0105zek z Polsk\\u0105 histori\\u0105 np. Nancy w Lotaryngii czy Hotel Lambert w Pary\\u017cu. Dzi\\u015b b\\u0119dziemy m\\xf3wi\\u0107 o kim\\u015b, kto te\\u017c mia\\u0142 wp\\u0142yw na polsk\\u0105 histori\\u0119.
Zajmiemy si\\u0119 czym\\u015b co si\\u0119 zdarzy\\u0142o bardzo dawno temu, gdy jeszcze nie by\\u0142o Francji. Istnia\\u0142o wtedy pa\\u0144stwo Frank\\xf3w. By\\u0107 mo\\u017ce zauwa\\u017cyli\\u015bcie, \\u017ce nazwa Francja i Frankowie brzmi dosy\\u0107 podobnie. Czy to jest to samo, czy pa\\u0144stwo Frank\\xf3w by\\u0142o Francj\\u0105?
Aby odpowiedzie\\u0107 na to pytanie przyjrzymy si\\u0119 historii Frank\\xf3w oraz ich najs\\u0142ynniejszego w\\u0142adcy czyli Karola Wielkiego.
Frankowie pojawili si\\u0119 na terytorium dzisiejszej Belgii, stamt\\u0105d podbili najpierw ca\\u0142e terytorium dzisiejszej Francji, terytorium zachodnich Niemiec, p\\xf3\\u0142noc W\\u0142och oraz p\\xf3\\u0142noc Hiszpanii. Mo\\u017cna wi\\u0119c powiedzie\\u0107, \\u017ce Frankowie rz\\u0105dzili w prawie ca\\u0142ej zachodniej Europie.
W tamtym czasie w Hiszpanii rz\\u0105dzili muzu\\u0142manie, postanowili oni podbi\\u0107 tak\\u017ce Francj\\u0119 i w tym celu przekroczyli g\\xf3ry Pireneje. Na granicy mi\\u0119dzy Francj\\u0105 a Hiszpani\\u0105 s\\u0105 w\\u0142a\\u015bnie te g\\xf3ry. Gdy wi\\u0119c armia muzu\\u0142ma\\u0144ska przekroczy\\u0142a Pireneje napotka\\u0142a na swojej drodze armi\\u0119 wodza Frank\\xf3w o imieniu Karol. On rozgromi\\u0142 armi\\u0119 muzu\\u0142ma\\u0144sk\\u0105 i dosta\\u0142 przydomek M\\u0142ot. Od tamtej pory wszyscy nazywali go Karolem M\\u0142otem.
To by\\u0142a bitwa pod Poitiers, a by\\u0142o to w roku 732. Po Karolu M\\u0142ocie w\\u0142adz\\u0119 obj\\u0105\\u0142 jego syn Pepin Kr\\xf3tki. On zosta\\u0142 kr\\xf3lem Frank\\xf3w. Po nim w\\u0142adz\\u0119 obj\\u0105\\u0142 s\\u0142ynny Karol Wielki. Pa\\u0144stwo Frank\\xf3w nazwywa si\\u0119 te\\u017c czasami pa\\u0144stwem Karoling\\xf3w, bo du\\u017co w\\u0142adc\\xf3w mia\\u0142o na imi\\u0119 Karol. Np. Karol M\\u0142ot i Karol Wielki. Dlaczego tata nazywa\\u0142 si\\u0119 Pepin Kr\\xf3tki, a syn Karol Wielki?
Pepin mia\\u0142 wzrostu oko\\u0142o 150cm, a Karol Wielki a\\u017c 184cm. Dzisiaj jest du\\u017co wy\\u017cszych ludzi od Karola, ale w jego czasach by\\u0142 on jednym z najwy\\u017cszych ludzi. By\\u0142 on jednak tak wielkim kr\\xf3lem, \\u017ce po francusku oraz angielsku s\\u0142owa Karol Wielki sta\\u0142y si\\u0119 jednym s\\u0142owem: Charlemagne. Tak d\\u0142ugo to m\\xf3wiono, \\u017ce te s\\u0142owa si\\u0119 sklei\\u0142y i teraz jest to jedno s\\u0142owo po angielsku i francusku.
Inni kr\\xf3lowie chcieli by\\u0107 tacy jak Karol Wielki i dlatego od jego imienia powsta\\u0142o s\\u0142owo kr\\xf3l. Po franko\\u0144sku imi\\u0119 Karol brzmia\\u0142o Karl i od tego imienia powsta\\u0142o czeskie s\\u0142owo kral, a potem tak\\u017ce polskie kr\\xf3l.
Karol Wielki by\\u0142 jednak czym\\u015b wi\\u0119cej ni\\u017c kr\\xf3lem. W 800 roku odwiedzi\\u0142 papie\\u017ca w Rzymie. We W\\u0142oszech rz\\u0105dzili wtedy Longobardowie. Papie\\u017c poprosi\\u0142 Karola o pomoc i ten wyzwoli\\u0142 papie\\u017ca spod w\\u0142adzy Longobard\\xf3w. Jak papie\\u017c go nagrodzi\\u0142? Gdy wi\\u0119c odwiedzi\\u0142 papie\\u017ca w Rzymie w 800 roku - papie\\u017c koronowa\\u0142 go na cesarza rzymskiego.'