54 - Tadeusz Kosciuszko

Published: April 4, 2019, 3:15 p.m.

b'Dzi\\u015b b\\u0119dziemy m\\xf3wi\\u0107 o polskim bohaterze narodowym, kt\\xf3ry jest tak\\u017ce bohaterem w Ameryce i na Bia\\u0142orusi, a g\\xf3ra jego imienia znajduje si\\u0119 w Australii. Opr\\xf3cz tego, \\u017ce by\\u0142 to cz\\u0142owiek bardzo odwa\\u017cny by\\u0142 on tak\\u017ce bardzo dobry dla najbiedniejszych. O kim wi\\u0119c b\\u0119dziemy m\\xf3wi\\u0107?
Andrzej Tadeusz Bonawentura Ko\\u015bciuszko jest nazywany zwykle po prostu Tadeuszem Ko\\u015bciuszko. Jego nazwisko ma pochodzenie bia\\u0142oruskie. Przodek Tadeusza Ko\\u015bciuszki by\\u0142 sekretarzem na dworze za czas\\xf3w Jagiellon\\xf3w, czyli mi\\u0119dzy innymi Zygmunta I Starego. Mia\\u0142 on na imi\\u0119 Konstantyn, ale kr\\xf3l nazywa\\u0142 swojego sekretarza zdrobniale \\u201cKostiuszk\\u0105\\u201d i st\\u0105d si\\u0119 wzi\\u0119\\u0142o nazwisko Ko\\u015bciuszko. Ja mam na imi\\u0119 Piotr, ale gdy by\\u0142em ma\\u0142y m\\xf3wiono do mnie Piotru\\u015b. Podobnie tutaj ten sekretarz mia\\u0142 na imi\\u0119 Konstantyn po bia\\u0142orusku, ale kr\\xf3l nazywa\\u0142 go zdrobniale w\\u0142a\\u015bnie \\u201cKostiuszk\\u0105\\u201d. A jak mo\\u017cna zdrobni\\u0107 wasze imi\\u0119? Np. niekt\\xf3re dziewczynki maj\\u0105 na imi\\u0119 Katarzyna, ale wszyscy nazywaj\\u0105 je Kasia, albo niekt\\xf3rzy ch\\u0142opcy maj\\u0105 na imi\\u0119 Wojciech, ale rodzice m\\xf3wi\\u0105 na nich Wojtek. To jest w\\u0142a\\u015bnie zdrobnienie.
Rodzina Tadeusza Ko\\u015bciuszki by\\u0142a pochodzenia bia\\u0142oruskiego, ale si\\u0119 spolonizowa\\u0142a. Spolonizowa\\u0107 znaczy tyle, \\u017ce stali si\\u0119 Polakami - np. zacz\\u0119li m\\xf3wi\\u0107 po polsku.
Ostatni kr\\xf3l Polski czyli Stanis\\u0142aw August Poniatowski za\\u0142o\\u017cy\\u0142 szko\\u0142\\u0119 wojskow\\u0105. Nazywa\\u0142a si\\u0119 ona: Szko\\u0142a Rycerska. W\\u0142a\\u015bnie tam uczy\\u0142 si\\u0119 Tadeusz Ko\\u015bciuszko. Uczy\\u0142 si\\u0119 historii Polski, \\u0142aciny, niemieckiego i francuskiego. Ko\\u015bciuszko by\\u0142 bardzo dobry z matematyki, a szczeg\\xf3lnie geometrii. P\\xf3\\u017aniej Ko\\u015bciuszko kontynuowa\\u0142 studia w wojskowej szkole w Pary\\u017cu.
We Francji uczy\\u0142 si\\u0119 jak si\\u0119 buduje twierdze, czyli takie umocnione miejsca, gdzie mo\\u017cna si\\u0119 d\\u0142ugo broni\\u0107. Niestety gdy on by\\u0142 w Pary\\u017cu Prusy, Rosja i Austria dokona\\u0142y pierwszego rozbioru Polski w 1772.
Ko\\u015bciuszko wr\\xf3ci\\u0142 do Polski, ale nie przyj\\u0119to go do wojska. Chcia\\u0142 si\\u0119 o\\u017ceni\\u0107, ale poniewa\\u017c by\\u0142 biedny ojciec jego ukochanej mu nie pozwoli\\u0142 i kaza\\u0142 swojej c\\xf3rce zosta\\u0107 \\u017con\\u0105 bogatego ksi\\u0119cia Lubomirskiego.
Wtedy Tadeusz Ko\\u015bciuszko wyjecha\\u0142 do Stan\\xf3w Zjednoczonych, kt\\xf3re walczy\\u0142y o niepodleg\\u0142o\\u015b\\u0107.
Pozna\\u0142 tam Georga Washingtona. Ko\\u015bciuszko pomaga\\u0142 budowa\\u0107 umocnienia i twierdze. W 1777 umocnienia zbudowane przez Ko\\u015bciuszk\\u0119 pomog\\u0142y wygra\\u0107 Amerykanom z Brytyjczykami w bitwie pod Saratog\\u0105.
Ko\\u015bciuszko zbudowa\\u0142 te\\u017c w Ameryce twierdz\\u0119 West Point. Ta twierdza zosta\\u0142a p\\xf3\\u017aniej zmieniona w szko\\u0142\\u0119 wojskow\\u0105.
Jako zap\\u0142at\\u0119 za swoj\\u0105 pomoc Tadeusz Ko\\u015bciuszko zosta\\u0142 genera\\u0142em USA. Dosta\\u0142 te\\u017c ziemi\\u0119 i pieni\\u0105dze. Ale chocia\\u017c sam mia\\u0142 niewiele, to te pieni\\u0105dze przeznaczy\\u0142 na to, aby wykupi\\u0107 niewolnik\\xf3w i da\\u0107 im wolno\\u015b\\u0107, a potem uczy\\u0107 ich. Tadeusz Ko\\u015bciuszko by\\u0142 przeciwnikiem niewolnictwa.
Gdy Ko\\u015bciuszko wr\\xf3ci\\u0142 do Polski kr\\xf3l Stanis\\u0142aw August Poniatowski mianowa\\u0142 go jednym z dow\\xf3dc\\xf3w. Polsk\\u0119 zaatakowa\\u0142a Rosja. Ko\\u015bciuszko walczy\\u0142 bardzo dzielnie, potrafi\\u0142 pokona\\u0107 trzykrotnie liczniejsze wojska rosyjskie. Niestety najpierw na stron\\u0119 wroga przeszed\\u0142 dow\\xf3dca armii na Litwie, a potem sam kr\\xf3l Stanis\\u0142aw August Poniatowski. Mimo wi\\u0119c, \\u017ce Ko\\u015bciuszko walczy\\u0142 dzielnie Polska zosta\\u0142a zdradzona. W nast\\u0119pnym roku czyli w 1793 dosz\\u0142o do II rozbioru Polski.
Ko\\u015bciuszko jednak si\\u0119 nie podda\\u0142 i rok p\\xf3\\u017aniej znowu walczy\\u0142. W 1794 roku na rynku w Krakowie przysi\\u0105g\\u0142, \\u017ce b\\u0119dzie walczy\\u0142 za Polsk\\u0119. Ko\\u015bciuszko jednak nie walczy\\u0142 tylko za bogatych, ale tak\\u017ce za biednych. W Polsce ch\\u0142opi byli wtedy traktowani podobnie jak niewolnicy w USA. Jak pami\\u0119tacie Ko\\u015bciuszko wykupi\\u0142 wielu niewolnik\\xf3w w Ameryce i da\\u0142 pieni\\u0105dze na ich kszta\\u0142cenie. To samo chcia\\u0142 zrobi\\u0107 w Polsce. W jego armii byli wi\\u0119c tak\\u017ce ch\\u0142opi.
4 kwietnia 1794 roku rozegra\\u0142a si\\u0119 bitwa pod Rac\\u0142awicami, kt\\xf3r\\u0105 dowodzi\\u0142 w\\u0142a\\u015bnie Tadeusz Ko\\u015bciuszko. W jego wojsku byli te\\u017c ch\\u0142opi, kt\\xf3rzy nie mieli innej broni, a wi\\u0119c wzi\\u0119li ze sob\\u0105 kosy, kt\\xf3re ustawiono na sztorc. To znaczy, \\u017ce mieli oni co\\u015b w rodzaju dzidy z mieczem na ko\\u0144cu tej dzidy. Ci ch\\u0142opi zaatakowali armaty i je zdobyli. Najdzielniejszy by\\u0142 Bartosz G\\u0142owacki, dobieg\\u0142 do armaty, kt\\xf3ra mia\\u0142a wystrzeli\\u0107 i nie tylko j\\u0105 zdoby\\u0142, ale tak\\u017ce uda\\u0142o mu si\\u0119 zgasi\\u0107 swoj\\u0105 czapk\\u0105 lont na armacie. Lont to taki sznurek, kt\\xf3ry zapalano i gdy dopali\\u0142 si\\u0119 do ko\\u0144ca armata wystrzeliwa\\u0142a.
Tak wi\\u0119c Tadeusz Ko\\u015bciuszko wygrywa\\u0142 z Rosjanami. Niestety p\\xf3\\u017aniej w bitwie pod Maciejowicami zosta\\u0142 ranny i dosta\\u0142 si\\u0119 do niewoli.
Opr\\xf3cz bycia wy\\u015bmienitym dow\\xf3dc\\u0105 wojskowym Tadeusz Ko\\u015bciuszko by\\u0142 tak\\u017ce kompozytorem i chyba w\\u0142a\\u015bnie b\\u0119d\\u0105c w niewoli skomponowa\\u0142 dwa polonezy i walc.
Tadeusz Ko\\u015bciuszko tak naprawd\\u0119 nie by\\u0142 w Australii. Polski geograf Pawe\\u0142 Edmund Strzelecki robi\\u0142 mapy Australii i opisywa\\u0142 mi\\u0119dzy innymi g\\xf3ry. Przy tej okazji najwy\\u017csz\\u0105 g\\xf3r\\u0119 w Australii nazwa\\u0142 G\\xf3r\\u0105 Ko\\u015bciuszki, po angielsku Mount Ko\\u015bciuszko. Australijczycy maj\\u0105 teraz problem z wymow\\u0105 nazwy swojej najwy\\u017cszej g\\xf3ry.

Co zapami\\u0119tali\\u015bcie?
Sk\\u0105d si\\u0119 wzi\\u0119\\u0142o nazwisko Ko\\u015bciuszko? Nazwisko pochodzi od zdrobnienia bia\\u0142oruskiego imienia Konstantyn, to zdrobnienie to Kostiuszka, tak nazywa\\u0142 swojego sekretarza kr\\xf3l Polski Zygmunt I Stary.
Gdzie uczy\\u0142 si\\u0119 Tadeusz Ko\\u015bciuszko? Uczy\\u0142 si\\u0119 najpierw w Szkole Rycerskiej w Warszawie, a potem w szkole wojskowej w Pary\\u017cu we Francji.
Co zbudowa\\u0142 Ko\\u015bciuszko w Ameryce? Ko\\u015bciuszko zbudowa\\u0142 twierdz\\u0119 West Point. Ta twierdza zosta\\u0142a p\\xf3\\u017aniej zmieniona w szko\\u0142\\u0119 wojskow\\u0105. Teraz wszyscy dow\\xf3dcy ameryka\\u0144scy ucz\\u0105 si\\u0119 w\\u0142a\\u015bnie w West Point.
Jak si\\u0119 nazywa najwy\\u017csza g\\xf3ra w Australii? To G\\xf3ra Ko\\u015bciuszki.
W jakich krajach Tadeusza Ko\\u015bciuszk\\u0119 uznaje si\\u0119 za bohatera narodowego? W Polsce, USA oraz Bia\\u0142orusi.

Je\\u017celi mo\\u017cecie wesprze\\u0107 nasz podkast to zapraszam na stron\\u0119 Patronite.
https://patronite.pl/historia-dla-dzieci
Niedawno min\\u0105\\u0142 rok od stworzenia strony historiawgdzieci.pl. Przy tej okazji trzeba by\\u0142o zap\\u0142aci\\u0107 oko\\u0142o 200 z\\u0142 za odnowienie serwera oraz domeny na nast\\u0119pny rok. Niedawno te\\u017c p\\u0142aci\\u0142em za serwer podkast\\xf3w co wynios\\u0142o oko\\u0142o 270 z\\u0142 za rok. Nie zarabiam na tym podka\\u015bcie, ale te\\u017c nie chcia\\u0142bym za du\\u017co do niego dok\\u0142ada\\u0107. Je\\u017celi wi\\u0119c mo\\u017cecie nas wspom\\xf3c to zapraszam na patronite. Nawet 3 z\\u0142 miesi\\u0119cznie przyjmiemy z docenianiem. Gdyby kto\\u015b chcia\\u0142 nas wesprze\\u0107 jednorazowo mog\\u0119 poda\\u0107 konto na PayPalu. Prosz\\u0119 o kontakt przez email.
piotr@historiawgdzieci.pl'