BROADCASTS.com

b'\\u0141ucja, Zuzia i Tadeusz mieszkaj\\u0105 w Warszawie. Postanowili\\u015bmy wi\\u0119c razem om\\xf3wi\\u0107 histori\\u0119 tego miasta. B\\u0119dziemy m\\xf3wi\\u0107 o tym sk\\u0105d si\\u0119 wzi\\u0119\\u0142o to miasto i dlaczego sta\\u0142o si\\u0119 takie wa\\u017cne. Zanim jednak przejdziemy do historii tego miasta to poznajmy legend\\u0119 dotycz\\u0105c\\u0105 jego powstania.

Jedna z legend m\\xf3wi o rybaku, kt\\xf3ry mia\\u0142 na imi\\u0119 Wars i syrence, kt\\xf3ra mia\\u0142a na imi\\u0119 Sawa. W herbie Warszawy jest w\\u0142a\\u015bnie syrenka. Historycy jednak nie lubi\\u0105 legend i twierdz\\u0105, \\u017ce nazwa pochodzi od imienia Warcis\\u0142aw. To imi\\u0119 znaczy \\u201cWr\\xf3ci s\\u0142awa\\u201d. Pocz\\u0105tkowo to miasto nazywano Warszewa i Warszowa. Dopiero p\\xf3\\u017aniej nazwano Warszawa.

Warszawa powsta\\u0142a po zachodniej czyli lewej stronie Wis\\u0142y. Ale dlaczego? Prawa strona Wis\\u0142y by\\u0142a niebezpieczna. Z tamtej strony na Warszaw\\u0119 mogli napa\\u015b\\u0107 Litwini. By\\u0142o to jeszcze w czasach zanim Polska si\\u0119 po\\u0142\\u0105czy\\u0142a z Litw\\u0105 i Litwini cz\\u0119sto wtedy napadali na miasta w Polsce. Litwini mogli przyj\\u015b\\u0107 od wschodu czyli z prawej strony Wis\\u0142y. Poniewa\\u017c jednak Warszaw\\u0119 zbudowano po lewej stronie tej rzeki, a w tamtych czasach nie by\\u0142o most\\xf3w, miasto by\\u0142o bezpieczne.

Ale czemu Warszaw\\u0119 zbudowano nad Wis\\u0142\\u0105? By\\u0142o tam du\\u017co miejsca i by\\u0142a te\\u017c woda. Ale co jeszcze dawa\\u0142a rzeka? W tamtych czasach lasy by\\u0142y bardzo g\\u0119ste. Trudno by\\u0142o przez nie przej\\u015b\\u0107. Naj\\u0142atwiej i najszybciej by\\u0142o p\\u0142yn\\u0105\\u0107 rzek\\u0105. Dzisiaj mamy drogi, a w tamtych czasach poruszano si\\u0119 po rzekach. Mo\\u017cna powiedzie\\u0107, \\u017ce wtedy rzeki to by\\u0142y autostrady.

Czy pami\\u0119tacie kto doprowadzi\\u0142 do rozbicia dzielnicowego? Kiedy sko\\u0144czy\\u0142 ten podzia\\u0142 Polski? Czy jednak \\u0141okietek po\\u0142\\u0105czy\\u0142 wszystkie kawa\\u0142ki? A jak si\\u0119 nazywa ta cz\\u0119\\u015b\\u0107 Polski, gdzie le\\u017cy Warszawa? Tak wi\\u0119c czy Warszawa powsta\\u0142a w Polsce? Kto rz\\u0105dzi\\u0142 na Mazowszu?

Rz\\u0105dzili tam ksi\\u0105\\u017c\\u0119ta mazowieccy, z kt\\xf3rych wielu mia\\u0142o na imi\\u0119 Janusz. 26 lipca 1376 Janusz I da\\u0142 Warszawie przywilej wybudowania \\u0142a\\u017ani miejskiej. W tamtych czasach ludzie nie mili \\u0142azienki w swoich domach i wszyscy chodzili do jednej \\u0142a\\u017ani. Nawet ksi\\u0105\\u017c\\u0119 mazowiecki Janusz I nie mia\\u0142 \\u0142a\\u017ani. Ludzie, kt\\xf3rzy tam przychodzili musieli p\\u0142aci\\u0107 za wej\\u015bcie, ale ksi\\u0105\\u017c\\u0119 Janusz m\\xf3g\\u0142 si\\u0119 k\\u0105pa\\u0107 raz w tygodniu za darmo. Ten sam ksi\\u0105\\u017c\\u0119, kt\\xf3ry pozwoli\\u0142 wybudowa\\u0107 w Warszawie \\u0142a\\u017ani\\u0119 zrobi\\u0142 co\\u015b jeszcze. Czym otoczona by\\u0142a Warszawa?

Warszawa by\\u0142a otoczona murami i nie by\\u0142o miejsca aby wybudowa\\u0107 nowe domy. Co wi\\u0119c postanowiono? Na p\\xf3\\u0142noc od Warszawy wybudowano drugie miasto, kt\\xf3re te\\u017c otoczono murem. Czyli by\\u0142a jedna Warszawa, a zaraz obok niej zbudowano drug\\u0105 Warszaw\\u0119. Jak si\\u0119 je nazywa?

Jak b\\u0119dziecie kiedy\\u015b zwiedza\\u0107 Warszaw\\u0119 to z rynku Starego Miasta na rynek Nowego Miasta idzie si\\u0119 oko\\u0142o 10 minut. Te dwa miasta, te dwie Warszawy by\\u0142y bardzo blisko siebie. Barbakan to stare mury, kt\\xf3re w\\u0142a\\u015bnie oddziela\\u0142y star\\u0105 Warszaw\\u0119 od tej nowej. Je\\u017celi p\\xf3jdziecie zwiedza\\u0107 rynek Starego Miasta. To tam gdzie jest Syrenka. Stamt\\u0105d mo\\u017cna p\\xf3j\\u015b\\u0107 na rynek Nowego Miasta. To tam gdzie jest taka stara studnia. Po drodze z jednego rynku na drugi mo\\u017cecie zobaczy\\u0107 stare mury czyli Barbakan.

Stare i Nowe miasto czyli Stara i Nowa Warszawa powsta\\u0142y w czasach gdy Mazowsze nie nale\\u017ca\\u0142o do Polski. By\\u0142 to osobny kraj, gdzie rz\\u0105dzili ksi\\u0105\\u017c\\u0119ta mazowieccy. Rz\\u0105dzi\\u0142 tam wtedy ksi\\u0105\\u017c\\u0119 Janusz I Starszy, kt\\xf3rego nazywa si\\u0119 Januszem warszawskim, bo on da\\u0142 Starej Warszawie ten przywilej pozwalaj\\u0105cy otworzy\\u0107 \\u0142a\\u017anie i to te\\u017c on pozwoli\\u0142 zbudowa\\u0107 drug\\u0105 Now\\u0105 Warszaw\\u0119.

W 1374 urodzi\\u0142a si\\u0119 Jadwiga, p\\xf3\\u017aniejszy kr\\xf3l Polski. W tym samym roku Janusz I zosta\\u0142 ksi\\u0119ciem warszawskim. Z tego powodu Janusza nazywa si\\u0119 te\\u017c Januszem warszawskim.

Jadwiga urodzi\\u0142a si\\u0119 w 1374. Gdy mia\\u0142a 10 lat zosta\\u0142a koronowana na kr\\xf3la Polski, a gdy mia\\u0142a 12 lat zosta\\u0142a \\u017con\\u0105 Jagie\\u0142\\u0142y. W ten spos\\xf3b Polska i Litwa niejako wzi\\u0119\\u0142y \\u015blub. Polska i Litwa sta\\u0142y si\\u0119 jakby jednym krajem, ale pomi\\u0119dzy nimi le\\u017ca\\u0142o Mazowsze, kt\\xf3re by\\u0142o wtedy osobnym krajem.
Ksi\\u0105\\u017c\\u0119 mazowiecki czyli Janusz I Starszy nazywany te\\u017c Januszem warszawskim by\\u0142 jednak przyjacielem Jagie\\u0142\\u0142y i walczy\\u0142 razem z nim w bitwie pod Grunwaldem w 1410 roku.

Co zrobi\\u0142 kr\\xf3l Polski Zygmunt Stary? Gdy kr\\xf3lem Polski by\\u0142 Zygmunt Stary na Mazowszu umar\\u0142 ostatni ksi\\u0105\\u017c\\u0119 Janusz III. Po jego \\u015bmierci Zygmunt Stary przy\\u0142\\u0105czy\\u0142 Mazowsze do Polski.
Niekt\\xf3rzy jednak my\\u015bl\\u0105, \\u017ce Polsk\\u0119 na nowo po\\u0142\\u0105czy\\u0142y ju\\u017c wcze\\u015bniej W\\u0142adys\\u0142aw \\u0141okietek. \\u0141okietek po\\u0142\\u0105czy\\u0142 tylko kilka cz\\u0119\\u015bci Polski, g\\u0142\\xf3wnie Ma\\u0142opolsk\\u0119 i Wielkopolsk\\u0119. By\\u0142o to 182 lata po rozbiciu Polski na cz\\u0119\\u015bci. Mazowsze zosta\\u0142o przy\\u0142\\u0105czone jednak dopiero po 388 latach.

Jakie zabytki na starym mie\\u015bcie? Zamek w Warszawie zbudowa\\u0142 w\\u0142a\\u015bnie ksi\\u0105\\u017c\\u0119 mazowiecki Janusz I Starszy. Jednak on by\\u0142 ksi\\u0119ciem i w jego czasach ten zamek nazywa\\u0142 si\\u0119 zamkiem ksi\\u0105\\u017c\\u0119cym. Dopiero jak przy\\u0142\\u0105czono Mazowsze do Polski do tego zamku przyby\\u0142 kr\\xf3l Zygmunt Stary i od tego momentu ten zamek nazywa si\\u0119 kr\\xf3lewskim. Niedaleko zamku stoi kolumna kr\\xf3la Zygmunta III Wazy. Zygmunt I Stary przy\\u0142\\u0105czy\\u0142 Mazowsze z Warszaw\\u0105 do Polski, a jego wnuk Zygmunt III Waza przeni\\xf3s\\u0142 stolic\\u0119 z Krakowa do Warszawy.

Kim by\\u0142 Zygmunt III Waza? Tata Zygmunta III Wazy by\\u0142 Szwedem, ale mama by\\u0142a Polsk\\u0105, by\\u0142a to c\\xf3rka Zygmunta I Starego - Katarzyna Jagiellonka. Zygmunt III Waza by\\u0142 kr\\xf3lem Polski i Litwy, ale tak\\u017ce Szwecji. Przeni\\xf3s\\u0142 stolic\\u0119 do Warszawy, bo stamt\\u0105d mia\\u0142 bli\\u017cej do Szwecji.

Chocia\\u017c Zygmunt III Waza i inni kr\\xf3lowie po nim mieszkali w Warszawie, to koronacje odbywa\\u0142y si\\u0119 dalej w Krakowie. Ale co to jest koronacja? Warszawa by\\u0142a stolic\\u0105, ale kr\\xf3l\\xf3w koronowano w Krakowie i jak umarli to pochowano ich te\\u017c w Krakowie.

Kto jeszcze wtedy przyje\\u017cd\\u017ca\\u0142 do Warszawy? Do Warszawy przyje\\u017cd\\u017cali pos\\u0142owie na sejm, ale co to jest sejm? A czy wy chcieliby\\u015bcie by\\u0107 pos\\u0142ami? Co robi\\u0105 pos\\u0142owie w sejmie? Ale dlaczego sejm by\\u0142 w Warszawie. Dlaczego pos\\u0142owie musieli przyje\\u017cd\\u017ca\\u0107 do Warszawy? Mazowsze by\\u0142o pomi\\u0119dzy Polsk\\u0105 a Litw\\u0105. Gdy Zygmunt Stary przy\\u0142\\u0105czy\\u0142 Mazowsze Warszawa znalaz\\u0142a si\\u0119 w \\u015brodku. By\\u0142o to najlepsze miejsce do spotkania dla Polak\\xf3w i Litwin\\xf3w. Dodatkowo Zygmuntowi III Wazie spali\\u0142 si\\u0119 zamek w Krakowie i dlatego przeprowadzi\\u0142 si\\u0119 do zamku w Warszawie.

'