104 - Chopin
b'Ojciec Fryderyka Chopina mia\\u0142 na imi\\u0119 Miko\\u0142aj. By\\u0142 Francuzem i urodzi\\u0142 si\\u0119 w Lotaryngii. Mieszka\\u0142 na wsi niedaleko posiad\\u0142o\\u015bci konfederata barskiego Polaka Micha\\u0142a Jana Paca. Jego zarz\\u0105dc\\u0105 te\\u017c by\\u0142 Polak - Adam Weydlich. Po \\u015bmierci Paca zarz\\u0105dca Adam Weydlich wr\\xf3ci\\u0142 do Polski i zabra\\u0142 ze sob\\u0105 16-letniego Miko\\u0142aja Chopina. W ten spos\\xf3b Miko\\u0142aj znalaz\\u0142 si\\u0119 w Polsce.
Gdy wybuch\\u0142a insurekcja ko\\u015bciuszkowska wst\\u0105pi\\u0142 do warszawskiej milicji miejskiej i doszed\\u0142 do stopnia porucznika. Podczas walki z Rosjanami zosta\\u0142 ranny. Wtedy te\\u017c sko\\u0144czy\\u0142o si\\u0119 powstanie i p\\xf3\\u017aniej dosz\\u0142o do trzeciego ostatniego rozbioru Polski.
Miko\\u0142aj Chopin zacz\\u0105\\u0142 pracowa\\u0107 jako nauczyciel.
Miko\\u0142aj zamieszka\\u0142 w \\u017belazowej Woli, gdzie uczy\\u0142 dzieci pa\\u0144stwa Skarbk\\xf3w. Uczy\\u0142 tam czw\\xf3rk\\u0119 dzieci j\\u0119zyka francuskiego oraz muzyki. Tam te\\u017c pozna\\u0142 swoj\\u0105 przysz\\u0142\\u0105 \\u017con\\u0119, kt\\xf3ra tak\\u017ce kocha\\u0142a muzyk\\u0119.
Miko\\u0142aj i Tekla cz\\u0119sto grali razem, np. Justyna gra\\u0142a na fortepianie i \\u015bpiewa\\u0142a, a Miko\\u0142aj gra\\u0142 na skrzypcach lub flecie. \\u015alub wzi\\u0119li 28 czerwca 1806 roku. Urodzi\\u0142o im si\\u0119 czworo dzieci.
Zar\\xf3wno Justyna jak i jej m\\u0105\\u017c Miko\\u0142aj uczyli dzieci muzyki. Podobno Miko\\u0142aj gra\\u0142 na skrzypcach w dniu urodzin ma\\u0142ego Fryderyka. Inna legenda m\\xf3wi, \\u017ce tego dnia przyszli ch\\u0142opi graj\\u0105cy muzyk\\u0119 ludow\\u0105.
Fryderyk bardzo lubi\\u0142 polsk\\u0105 muzyk\\u0119 ludow\\u0105. Muzyki m\\xf3g\\u0142 s\\u0142ucha\\u0107 w domu, gdy grali rodzice, albo jego starsza siostra, ale s\\u0142ucha\\u0142 jej te\\u017c na wsi. P\\xf3\\u017aniej, kiedy zosta\\u0142 kompozytorem napisa\\u0142 wiele mazurk\\xf3w, czyli takich utwor\\xf3w opartych na melodiach ludowych.
Wy te\\u017c znacie przynajmniej jednego mazurka. Jakiego mazurka zna ka\\u017cdy Polak? Hymn Polski to te\\u017c mazurek - nazywa si\\u0119 go Mazurkiem D\\u0105browskiego. Mazurki to by\\u0142y ta\\u0144ce ludowe. Ich melodie wykorzystano do polskiego hymnu, a Chopin wykorzystywa\\u0142 je w swoich utworach.
Ale Fryderyk interesowa\\u0142 si\\u0119 nie tylko muzyk\\u0105. Wraz ze swoimi trzema siostrami lubi\\u0142 te\\u017c pisa\\u0107 sztuki i potem w nich gra\\u0107.
T\\u0105 sztuk\\u0119 napisa\\u0142\\u0105 najm\\u0142odsza siostra czyli Emilka wraz z Fryderykiem. On by\\u0142 bardzo uzdolniony muzycznie, a Emilka od najm\\u0142odszego wieku pi\\u0119knie pisa\\u0142a. Niestety zar\\xf3wno Emilka jak i Fryderyk chorowali ci\\u0119\\u017cko, chyba na gru\\u017alic\\u0119. Emilka niestety zmar\\u0142a w wieku 15 lat. Gdyby \\u017cy\\u0142a d\\u0142u\\u017cej sta\\u0142aby si\\u0119 na pewno s\\u0142awn\\u0105 pisark\\u0105, mo\\u017ce s\\u0142awniejsz\\u0105 ni\\u017c jej brat, kt\\xf3ry zosta\\u0142 kompozytorem i pianist\\u0105.
Rodzice uczyli muzyki najstarsz\\u0105 siostr\\u0119 Fryderyka i to w\\u0142a\\u015bnie ona sta\\u0142a si\\u0119 nauczycielk\\u0105 swojego brata. P\\xf3\\u017aniej uczy\\u0142a go mama.
Gdy mama ju\\u017c nie by\\u0142a w stanie niczego nowego nauczy\\u0107 Fryderyka zatrudniono nauczyciela Wojciecha \\u017bywnego, ale Fryderyk wkr\\xf3tce umia\\u0142 lepiej gra\\u0107 ni\\u017c on. M\\u0142ody Fryderyk zacz\\u0105\\u0142 wtedy dawa\\u0107 koncerty. Gra\\u0142 mi\\u0119dzy innymi przed ksi\\u0119ciem Konstantym, a p\\xf3\\u017aniej tak\\u017ce przed carem Aleksandrem I. Gdy poszed\\u0142 do szko\\u0142y muzycznej, gdzie uczy\\u0142 go J\\xf3zef Elsner tak dobrze gra\\u0142 ju\\u017c, \\u017ce zosta\\u0142 zwolniony z lekcji instrumentu.
W 1830 roku rodzina postanowi\\u0142a wys\\u0142a\\u0107 Fryderyka za granic\\u0119, gdzie m\\xf3g\\u0142by rozwin\\u0105\\u0107 swoj\\u0105 karier\\u0119.
5 listopada 1830 roku Chopin na zawsze opu\\u015bci\\u0142 Polsk\\u0119. W tym samym miesi\\u0105cu, 24 listopada 1830 roku wybuch\\u0142o powstanie listopadowe. Fryderyk my\\u015bla\\u0142 o powrocie, ale w\\u0142adze rosyjskie nie chcia\\u0142y mu da\\u0107 paszportu.
Gdy jeszcze mieszka\\u0142 w Polsce i by\\u0142 m\\u0142odszy gra\\u0142 dla cara i jego brata ksi\\u0119cia Konstantego. Polska by\\u0142a wtedy pod zaborami i rz\\u0105dzi\\u0142 tutaj brat cara - w\\u0142a\\u015bnie ksi\\u0105\\u017c\\u0119 Konstanty. By\\u0142 on jednak okrutny i gdy wybuch\\u0142o powstanie listopadowe powsta\\u0144cy pr\\xf3bowali go z\\u0142apa\\u0107. Ale Konstanty przebra\\u0142 si\\u0119 za kobiet\\u0119 i uciek\\u0142 z Warszawy. P\\xf3\\u017aniej Rosjanie okrutnie si\\u0119 rozprawili z powsta\\u0144cami. Car zaproponowa\\u0142 Fryderykowi pozycj\\u0119 nadwornego kompozytora. Oznacza\\u0142o to du\\u017co pieni\\u0119dzy, ale Fryderyk si\\u0119 nie zgodzi\\u0142. Z tego powodu nigdy ju\\u017c nie dosta\\u0142 paszportu i nie m\\xf3g\\u0142 do ko\\u0144ca \\u017cycia wr\\xf3ci\\u0107 do Polski. Wtedy Chopin skomponowa\\u0142 etiud\\u0119 rewolucyjn\\u0105.
Podobno Fryderyk Chopin napisa\\u0142 ten utw\\xf3r gdy dowiedzia\\u0142 si\\u0119 o upadku powstania listopadowego w 1831 roku.
Na emigracji w Pary\\u017cu Chopin zarabia\\u0142 lepiej ni\\u017c w Polsce, ale dalej za ma\\u0142o aby si\\u0119 z tego utrzyma\\u0107. Musia\\u0142 udziela\\u0107 lekcji c\\xf3rkom bogatych ludzi.
Z jedn\\u0105 tak\\u0105 uczennic\\u0105 jest zwi\\u0105zana \\u015bmieszna historia. Jeden z utwor\\xf3w, kt\\xf3ry napisa\\u0142 Chopin jest nazywany Walcem minutowym. Dlatego, \\u017ce gra si\\u0119 go oko\\u0142o 1 minuty. Gdy pewna uczennica zagra\\u0142a ten utw\\xf3r Chopin powiedzia\\u0142: \\u201cTo by\\u0142o niezwyk\\u0142e 10 minut\\u201d. Pos\\u0142uchajcie fragmentu tego walca:
Z tym walcem wi\\u0105\\u017ce si\\u0119 jeszcze jedna historia.
Podobno Chopin skomponowa\\u0142 tego walca widz\\u0105c ma\\u0142ego pieska swojej przyjaci\\xf3\\u0142ki George Sand. Ten ma\\u0142y piesek biega\\u0142 ko\\u0142o sto\\u0142u. Czy potraficie sobie wyobrazi\\u0107 tego pieska s\\u0142uchaj\\u0105c tego walca?
Wielu ludzi krytykowa\\u0142o Chopina, \\u017ce pisa\\u0142 kr\\xf3tkie utwory. Niekt\\xf3rzy uwa\\u017cali, \\u017ce powinien napisa\\u0107 symfoni\\u0119 albo oper\\u0119.
Chopin wola\\u0142 tworzy\\u0107 muzyk\\u0119, kt\\xf3ra opiera\\u0142a si\\u0119 na polskiej melodii ludowej takiej jak mazurki. On chcia\\u0142 tworzy\\u0107 polsk\\u0105 muzyk\\u0119.
Cz\\u0119sto w swoich utworach upami\\u0119tnia\\u0142 wydarzenia historyczne. Np. pewnego poloneza nazwa\\u0142 bitw\\u0105 pod Grochowem.
Pos\\u0142uchajcie, czy s\\u0142yszycie atak kawalerii?
Chopin by\\u0142 wielkim kompozytorem. Jednym z najwi\\u0119kszych, mimo to nie przechwala\\u0142 si\\u0119.
W tamtym czasie, szczeg\\xf3lnie po upadku powstania listopadowego w 1831 roku w Pary\\u017cu pojawi\\u0142o si\\u0119 wielu Polak\\xf3w, w tym wielu s\\u0142awnych pisarzy i poet\\xf3w.
Niestety zdrowie Fryderyka wci\\u0105\\u017c by\\u0142o s\\u0142abe. Prawdopodobnie od m\\u0142odo\\u015bci chorowa\\u0142.
By\\u0142 tak s\\u0142aby, \\u017ce potrzebowa\\u0142 pomocy aby wej\\u015b\\u0107 po schodach. Gdy jednak siada\\u0142 przy fortepianie dzia\\u0142o si\\u0119 co\\u015b dziwnego.
Fryderyk, kt\\xf3ry nie mia\\u0142 si\\u0142y w jaki\\u015b spos\\xf3b odzyskiwa\\u0142 si\\u0142y podczas grania.
Mimo choroby musia\\u0142 zarabia\\u0107 i pojecha\\u0142 na koncerty do Anglii i Szkocji. Niestety tam zachorowa\\u0142 jeszcze bardziej. Powinien pojecha\\u0107 do ciep\\u0142ych kraj\\xf3w, a nie na wilgotne wyspy.
Gdy wr\\xf3ci\\u0142 do Pary\\u017ca coraz bardziej s\\u0142ab\\u0142. Odwiedzali go wtedy jego przyjaciele.
Odwiedzi\\u0142a go tak\\u017ce pi\\u0119kna Delfina Potocka, kt\\xf3ra mu za\\u015bpiewa\\u0142a jego ulubione pie\\u015bni. Fryderyk zmar\\u0142 w Pary\\u017cu w wieku tylko 39 lat.
Jednym z najcz\\u0119\\u015bciej granych utwor\\xf3w Chopina jest marsz pogrzebowy. Gra si\\u0119 go podczas pogrzebu. Gdy \\u017cegnano Fryderyka zagrano w\\u0142a\\u015bnie tego marsza.
Chopin nie m\\xf3g\\u0142 wr\\xf3ci\\u0107 do Polski nawet po \\u015bmierci i dlatego zosta\\u0142 pochowany w Pary\\u017cu.
Jednak przed \\u015bmierci\\u0105 poprosi\\u0142 aby jego serce pochowano w Polsce. Zosta\\u0142o ono w tajemnicy przewiezione do Polski i tam zosta\\u0142o pochowane.'