Emr-i Ezeli Ilm-i Ezeli

Published: Feb. 19, 2021, 11 a.m.

b'

B\\xfcy\\xfck isl\\xe2m \\xe2limi seyyid Abd\\xfclhak\\xeem efendi, (Ezeldeki kaz\\xe2 ve kader, Allah\\xfc te\\xe2l\\xe2n\\u0131n kullar\\u0131n\\u0131n neleri yapmak istedi\\u011fini ezelde bilmesidir. Neleri yapmas\\u0131n\\u0131 ezelde emr etmesi de\\u011fildir) buyurdu. Ya\\u2019n\\xee kaz\\xe2 ve kader, emr-i ezel\\xee de\\u011fildir, ilm-i ezel\\xeedir. Ya\\u2019n\\xee bir cebr-i m\\xfctehakkim de\\u011fil, ilm-i m\\xfctekaddimdir. 

\\n

Bir kimse, birisinin bir g\\xfcnde yapaca\\u011f\\u0131 \\u015feyleri bilse ve bunlar\\u0131 yapmas\\u0131n\\u0131 ir\\xe2de etse ve hepsini bir k\\xe2\\u011f\\u0131da yazsa, bunlar\\u0131 yapacak olan kimse, o kimsenin mecb\\xfbru olmaz. Yapacaklar\\u0131m\\u0131 biliyordun ve yap\\u0131lmas\\u0131n\\u0131 istedin ve k\\xe2\\u011f\\u0131da yazd\\u0131n. O h\\xe2lde, bunlar\\u0131 sen yapd\\u0131n da diyemez. \\xc7\\xfcnki, bunlar\\u0131 kendi ir\\xe2desi ile ve kendisi yapm\\u0131\\u015fd\\u0131r. O kimsenin bildi\\u011fi ve diledi\\u011fi ve yazd\\u0131\\u011f\\u0131 i\\xe7in yapmam\\u0131\\u015fd\\u0131r. Allah\\xfc te\\xe2l\\xe2n\\u0131n ezelde bilmesi ve dilemesi ve levh-\\xfcl-mahf\\xfbza yazmas\\u0131 da, insanlar\\u0131 mecb\\xfbr etmek olmaz. Allah\\xfc te\\xe2l\\xe2 ezelde diledi\\u011fi i\\xe7in, levh-\\xfcl-mahf\\xfbza yazm\\u0131\\u015fd\\u0131r. Kulun yapaca\\u011f\\u0131n\\u0131 bildi\\u011fi i\\xe7in, yap\\u0131lmas\\u0131n\\u0131 ir\\xe2de etmi\\u015fdir. Allah\\xfc te\\xe2l\\xe2n\\u0131n ezeldeki bilgisi, kulun kendi ir\\xe2desi ile yapaca\\u011f\\u0131 i\\u015fe ba\\u011fl\\u0131d\\u0131r. Kulun i\\u015fi de, Allah\\xfc te\\xe2l\\xe2n\\u0131n bu ilmi ve ir\\xe2desi ile ve yaratmas\\u0131 ile meyd\\xe2na gelmekdedir. Kul, ir\\xe2desini kullanmazsa, Allah\\xfc te\\xe2l\\xe2, kulun ir\\xe2desini kullanm\\u0131yaca\\u011f\\u0131n\\u0131 ezelde bilir ve bildi\\u011fi i\\xe7in ir\\xe2de etmez ve yaratmaz. Demek ki, ilm ma\\u2019l\\xfbma t\\xe2bi\\u2019dir. \\u0130nsanlar\\u0131n ir\\xe2desi olmasayd\\u0131 da, insanlar\\u0131n i\\u015fleri yaln\\u0131z Allah\\xfc te\\xe2l\\xe2n\\u0131n ir\\xe2desi ile yarat\\u0131lsayd\\u0131, insanlar mecb\\xfbrdur denilirdi. Ehl-i s\\xfcnnet mezhebine g\\xf6re, insanlar\\u0131n i\\u015fleri, insan\\u0131n kudreti ile Allah\\xfc te\\xe2l\\xe2n\\u0131n kudretinin birlikde te\\u2019s\\xeeri ile meyd\\xe2na gelmekdedir.

\\n

\\u0130sl\\xe2m Ahl\\xe2k\\u0131 | Sayfa :46 - 47

'